การพัฒนาชนบท (ต่อ)

          ปัจจุบันการจัดตั้งศูนย์ศึกษาการพัฒนา จำนวน  6 ศูนย์ กระจายอยู่ภาคต่างๆ ทั้ง 4 ภาค คือ
          ภาคกลาง  -  ศูนย์ศึกษาการพัฒนาเขาหินซ้อนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ที่อำเภอพนมสารคาม จังหวัดฉะเชิงเทรา งานหลักคือการค้นคว้า ทดลอง สาธิต เกี่ยวกับการพัฒนาที่ทำกินของราษฎรให้มีความอุดมสมบูรณ์ โดยมีวัตถุประสงค์หลักในการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตของพืชหลายชนิด
          ภาคกลางด้านตะวันตก  -  ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยทรายอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่บริเวณอำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุรี ศูนย์ฯ นี้ มุ่งเน้นในการศึกษาแนวทาง วิธีการที่จะพัฒนาฟื้นฟูสภาพป่าเสื่อมโทรม โดยพยายามหาวิธีการที่จะให้เกษตรกรมีส่วนในการปลูก ปรับปรุง และรักษาสภาพป่าพร้อมๆ กับมายได้และผลประโยชน์จากป่าด้วยในขณะเดียวกัน
          ภาคกลางด้านตะวันออก  -  ศูนย์ศึกษาการพัฒนาอ่าวคุ้งกระเบนอันเนื่องมาจากพระราชดำริ  ตั้งอยู่ที่อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทุบรี เป็นศูนย์ที่มีเป้าหมายในการศึกษา ค้นคว้า เพื่อปรับปรุงสภาพแวดล้อมด้านประมงชายฝั่ง เพื่อให้เกษตรกรสามารถเพิ่มผลผลิต เพื่อการพึ่งตนเองในระยะยาว
          ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  -   ศูนย์ศึกษาการพัฒนาภูพานอันอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่บริเวณอำเภอเมืองสกลนคร จังหวัดสกลนคร  เป็นศูนย์ฯ ที่มุ่งศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการทำเกษตรกรรมที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ  โดยเน้นในด้านการปรับปรุงบำรุงดิน  การเร่งรัดพัฒนาป่าไม้โดยอาศัยระบบชลประทาน และการปลูกพืชเศรษฐกิจที่มีผลต่อการเพิ่มรายได้ของเกษตรกร
          ภาคเหนือ  -  ศูนย์ศึกษาการพัฒนาห้วยฮ่องไคร้อันเนื่องมาจากพระราชดำริ  ตั้งอยู่บริเวณดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่ สำหรับงานหลักของศูนย์ฯ คือการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับรูปแบบที่เหมาะสมของการพัฒนาพื้นที่ต้นน้ำลำธารเพื่อประโยชน์ทางเศรษฐกิจ รวมทั้งรูปแบบการพัฒนาต่างๆ ที่ทำให้เกษตรกรพึ่งตนเองได้โดยไม่ทำลายสภาพแวดล้อมทางธรรมชาติ
          ภาคใต้  -  ศูนย์ศึกษาการพัฒนาพิกุลทองอันเนื่องมาจากพระราชดำริ ตั้งอยู่ที่อำเภอเมืองนราธิวาส จังหวัดนราธิวาส เป็นศูนย์ฯ ที่มีเป้าหมายในด้านการศึกษาวิจัยดินพรุที่มีอยู่ประมาณ 400,000 ไร่ในภาคใต้ ให้สามารถนำมาใช้ประโยชน์ในด้านเกษตรกรรมให้ได้มากที่สุด 

          สรุป   อาจกล่าวได้ว่า  การพัฒนาชนบทตามโครงการพระราชดำรินินั้น เป็นกิจกรรมที่กระจายครอบคลุมอย่างกว้างขวางในพื้นที่ต่างๆ ทั่วทุกภาคของประเทศ โดยเฉพาะพื้นที่ล้าหลังและทุรกันดาร ซึ่งมักจะทรงให้ความสำคัญเป็นพิเศษและเสด็จฯ เยี่ยมพื้นที่เหล่านั้นอยู่เสมอ จากเป้าหมายของการพัฒนาชนบทที่ทรงมุ่งเน้นในเรื่องพื้นฐานการพึ่งตนเองของประชาชนในระยะยาว โดยเฉพาะอย่างยิ่งพื้นฐานในเรื่องของปัจจัยการผลิตที่จำเป็น เช่น แหล่งน้ำ ที่ดิน ป่าไม้ ตลอดจนความรู้ในการที่จะใช้ทรัพยากรเหล่านี้ให้เป็นประโยชน์สูงสุด ทั้งหมดนี้ได้ทำให้ชนบทภายใต้โครงการพัฒนาตามแนวพระราชดำริในปัจจุบัน ได้รับประโยชน์อย่างมาก และมีสภาพชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้นอย่างเห็นได้ชัดสมดังที่สมเด็จพระเทพรัตนราชาสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีพระราชดำรัสว่า
          " ที่ซึ่งเคยเสด็จพระราชดำเนินไปแล้ว ในปีต่อๆ มาจะดีขึ้น คนมีสุขภาพดี สภาพแวดล้อมดีขึ้น เศรษฐกิจดีขึ้น คุ้มกับแรงที่เราเหนื่อยและเงินทองที่เสียไป "