กลุ่มยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืด ท้องเฟ้อ

เร่ว

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Amomum xanthioides  Wall.

ชื่อสามัญ :  Bustard cardamom, Tavoy cardamom

วงศ์ :   Zingiberaceae

ชื่ออื่น :   หมากแหน่ง (สระบุรี) หมากเนิง (อีสาน) มะอี้ หมากอี้ มะหมากอี้ (เชียงใหม่) หน่อเนง (ชัยภูมิ)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : เป็นพืชล้มลุก มีเหง้าหรือลำต้นอยู่ในดิน จัดเป็นพืชสกุลเดียวกับ กระวาน ข่า ขิง ใบมีลักษณะยาวเรียว ปลายใบแหลมและห้อยโค้งลง ก้านใบมีขนาดสั้น ออกดอกเป็นช่อจากยอดที่แทงขึ้นมาจากเหง้า ดอกมีสีขาวก้านช่อดอกสั้น ผลมีขนสีแดงปกคลุม เมล็ดมีสีน้ำตาล เร่วมีหลายชนิด เช่น เร่วหอม เร่วช้าง เร่วกอ ซึ่งเร่วเหล่านี้มีลักษณะต้นแตกต่างกันไป
ส่วนที่ใช้ :  เมล็ดจากผลที่แก่จัด ราก ต้น ใบ ดอก ผล

สรรพคุณ :

• เมล็ดจากผลที่แก่จัด 
  -  เป็นยาแก้ท้องขึ้น ท้องอืดเฟ้อ ขับลม
  -  แก้คลื่นเหียนอาเจียน ขับน้ำนมหลังจากคลอดบุตร

• ราก - แก้หืด แก้ไอ แก้ไข้เซื่องซึม

• ต้น - แก้คลื่นเหียน อาเจียน

• ใบ - ขับลม แก้ปัสสาวะพิการ

• ดอก - แก้พิษอันเกิดเป็นเม็ดผื่นคันตามร่างกาย

• ผล- รักษาโรคริดสีดวงทวาร แก้ท้องอืดเฟ้อ แก้ปวดท้อง

วิธีและปริมาณที่ใช้

• แก้อาการท้องอืด ท้องเฟ้อ ขับลมแน่นจุกเสียด
  โดยนำเมล็ดในของผลแก่มาบดเป็นผง รับประทานครั้งละ 1-3 กรัม (ประมาณ 3-9 ผล) วันละ 3 ครั้ง หลังอาหาร

• ใช้เป็นเครื่องเทศ โดยใช้เมล็ด

สารเคมี - Essential Oil น้ำมันหอมระเหยจากผล P-Methyloxy- trans ethylcinnamate