|
ลักษณะพื้นท้องทะเล
บนพื้นโลกมีความสูง 2 เภท คือ
ความสูงเหนือระดับน้ำทะเล และความสูงใต้ระดับน้ำทะเล
ความสูงเหนือระดับน้ำทะเล ได้แค่ ความสูงบนพื้นดิน
ซึ่งเฉลี่ยแล้วมีความสูงประมาณ 800 เมตร
เหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง และประมาณร้อยละ 1
ของพื้นดินมีความสูงมากว่า 3 กิโลเมตร เช่น
ยอดเขาเอเวอร์เรสต์ ซึ่งอยู่สูงที่สุดบนพื้นโลก
มีความสูงประมาณ 8.8 กิโลเมตร
ความสูงใต้ระดับน้ำทะเล
ได้แก่ ความลึกของทะเล
โดยเฉลี่ยท้องทะเลมีความลึกประมาณ 2.4 กิโลเมตร
ซึ่งมีอาณาบริเวณถึงประมาณครึ่งหนึ่งของพื้นผิวโลก
ส่วนบริเวณที่มีความลึกมากกว่า 6.4 กิโลเมตร มีไม่ถึงร้อยละ 1
และบริเวณที่ลึกที่สุดของโลก คือ Challenger Deep
ในมหาสมุทรแปซิฟิก มีความลึกประมาณ 11.2
กิโลเมตร
มหาสมุทรเป็นเสมือนแอ่งน้ำขนาดมหึมาบนผิวโลกที่มีน้ำเค็มขังอยู่
หากน้ำเหล่านี้แห้งหมดไปก็จะเห็นลักษณะพื้นทะเลเหมือนแผ่นดินบนพื้นโลก
ที่มีทั้งภูเขา หุบเหว เทือกเขา และที่ราบต่างๆ
ลักษณะพื้นทะเลแบ่งเป็น 3 ประเภทใหญ่ๆ คือ
1. ขอบทวีป ประกอบด้วย
2 ส่วน คือ เขตที่ตื้นไหล่ทวีปและเขตลาดชันในที่ลึก
เป็นที่ที่มีทรัพยากรมีชีวิตและไม่มีชีวิตอุดมสมบูรณ์ที่สุดในโลก
ในส่วนที่เป็นเขตไหล่ทวีปมีความชันประมาณ 1 :
500 เทียบง่ายๆ
คือ หากเราเดินทาง 500 เมตร จะขึ้นเขาเพียง 1 เมตร นั่นเอง
และมีความกว้างเฉลี่ยประมาณ 65 กิโลเมตร
พื้นดินส่วนใหญ่จะเป็นทราย หิน และโคลน เลยบริเวณนี้ออกไป
เรียกว่า เขตลาดชันในที่ลึก มีความชันประมาณ 1 :
20 และลึกประมาณ 130 เมตร
ถัดออกไปมักจะพบร่องหรือหุบเหวใต้ทะเล
ซึ่งเป็นเหมือนลำรางขนาดใหญ่
ช่วยลำเลียงวัสดุจากพื้นทะเลไปที่ต่างๆ
ในรูปของกระแสความขุ่น
และนำโคลนลงไปสู่บริเวณที่ราบก้นทะเลต่อไป
2.
พื้นราบก้นแอ่ง อยู่ด้านนอกถัดจากขอบทวีป มีความลึก
โดยเฉลี่ยประมาณ 4,000 เมตร เป็นบริเวณที่ราบที่สุดเพียงประมาณ
1 : 1000 แต่ก่อนเชื่อกันว่าไม่มีสิ่งมีชีวิตบริเวณนี้
แต่เมื่อประมาณ 100 ปีมาแล้ว มีการพิสูจน์ได้แล้วว่า
ในห้วงน้ำทะเลที่มืดและเย็นนี้
มีสิ่งมีชีวิตหน้าตารูปร่างแปลกๆ อาศัยอยู่
3.
แนวเขาใต้ทะเล
เป็นแนวภูเขาใต้ทะเลอยู่สูงจากพื้นราบก้นแอ่งประมาณ 2,000 -
4,000 เมตร ส่วนใหญ่จมอยู่ใต้ระดับน้ำทะเล
มีเพียงบางแห่งเท่านั้นที่โผล่พ้นน้ำมาเป็นเกาะ เช่น เกาะไอซ์แลนด์
ส่วนหนึ่งของ Mid - Atlantic Ridge
แนวเขาใต้ทะเลมีกำเนิดมาจากหินละลายของภูเขาไฟ
(Lava) ที่อยู่ใต้ทะเลและสิ้นสุดที่แนวรอยเลื่อนของทวีป
(Fault)
ที่พาดผ่าน |