|
|
|
|
|
|
เอื้องศรีเชียงดาว |
ทอดพระเนตรโครงการ |
เอื้องกุหลาบน่าน |
สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ โปรดที่จะเสด็จฯ
ไปทอดพระเนตรพรรณไม้แปลกๆ และที่หายากนานาพันธุ์
โดยเฉพาะกล้วยไม้ไทยต่างๆ
แม้ว่าเส้นทางชมธรรมชาติจะค่อนข้างยากลำบาก
ต้องลัดเลี้ยวไปตามโขดหินและไม่ราบเรียบ
แต่ก็มิได้ทรงย่อท้อแต่ประการใด เมื่อครั้งเสด็จฯ
ไปทอดพระเนตรพรรณไม้ป่า ณ บริเวณโคกนกกะบาและลานสุริยัน
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าภูหลวง จังหวัดเลย ในเดือนมีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๔
ได้ทอดพระเนตรกล้วยไม้ซึ่งมีความอุดมสมบูรณ์และหลากหลายมากบริเวณนั้น
และมีกล้วยไม้ชนิดหนึ่งที่กำลังให้ดอกสวยงามและยังไม่มีชื่อเรียกภาษาไทย
อีกทั้งยังเป็นกล้วยไม้ป่าหายาก และพบไม่บ่อยนัก
มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Eria amica
Rchb.f. ก็ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อว่า
นิมมานรดี
นิมานรดี เป็นกล้วยไม้อิงอาศัย ลำลูกกล้วย
รูปทรงกระบอก ใบรูปขอบขนานแกมรี ดอกออกเป็นช่อยาว
มีขีดตามยามสีแดงเข้ม
กลีบปากที่ตอนปลายมีสีเหลืองเข้มและมีแต้มสีแดงเข้มที่โคนกลีบด้านใน
ดอกบานเต็มที่กว้าง ๑-๑.๕ ซม.
|
|
|
|
|
|
นิมมานรดี |
ทรงงานในพื้นที่ |
รองเท้านารี |
ด้วยทรงตระหนักดีว่าธรรมชาติคือสายใยแห่งชีวิต
ต่างมีความผูกพันและเชื่อมโยงต่อกันอย่างลึกซึ่ง
จึงทรงให้ความสนพระราชหฤทัยเป็นอย่างยิ่งในการอนุรักษ์ทรัพยากรป่าไม้อันเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญ
รวมถึงพืชพรรณ สัตว์ และสิ่งแวดล้อม
ที่การเปลี่ยนแปลงไปของส่วนใดส่วนหนึ่งล้วนส่งผลกระทบต่อสมดุลแห่งธรรมชาติอย่างสำคัญ
ทรงทราบดีว่าดีว่าแผ่นดินไทยผืนนี้ ทั้ง ๕๑๔,๑๒๖
ตารางกิโลเมตร
เป็นแผ่นดินทองที่มีความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยทรัพยากรธรรมชาติ
ได้เกื้อกูลทุกชีวิตให้ดำรงอยู่อย่างมีความสุขมาแล้วแต่โบราณกาล
หากแต่ทว่าในช่วงหลายทศวรรษที่ผ่านมา
ความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติและสมดุลแห่งธรรมชาติเริ่มเกิดการเปลี่ยนปลงในทางที่เสื่อมโทรมลงอย่างรวดเร็ว
จนน่าใจหาย
โดยเฉพาะอย่างยิ่งป่าพรรณพืชของไทยได้ถูกคุกคามอย่างหนักและต่อเนื่อง
ทั้งจากภัยธรรมชาติและโดยเฉพาะจากน้ำมือมนุษย์
จึงเป็นเรื่องที่น่าวิตกอย่างยิ่ง
เพราะป่าอันเป็นแหล่งกำเนิดแห่งน้ำและความอุดมสมบูรณ์มีคุณค่าอนันต์แก่ทุกชีวิตกำลังเข้าสู่สภาวะวิกฤติ
อันจะเกิดผลกระทบโดยตรงต่องทุกชีวิตอย่างใหญ่หลวง
ในขณะที่ทรัพยากรธรรมชาติอันทรงคุณค่านานาชนิดก็ยังไม่ได้มีการศึกษาหาประโยชน์อย่างยั่งยืนกันอย่างจริงจัง
โดยเฉพาะอย่างยิ่งกล้วยไม้พื้นเมืองของไทย
ซึ่งเป็นทรัพยากรธรรมชาติที่ล้ำค่าที่สุดอย่างหนึ่งของประเทศได้ถูกเก็บหายออกจากแหล่งธรรมชาติในป่าไปเป็นอันมาก
จนเกินกว่ากำลังของธรรมชาติจะฟื้นคืนได้ ทั้งๆท
ที่การศึกษาในเรื่องของกล้วยไม้ไทยยังอยู่ในระยะเริ่มต้น
โดยที่ประเทศไทยจัดเป็นศูนย์กลางการกระจายของพรรณพืชที่หลากหลายที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
กล้วยไม้ป่าที่สวยงามและทรงคุณค่านานาชนิดจึงพบขึ้นอยู่ทั่วไปในบริเวณนี้
กล้วยไม้ไทยที่นักพฤกษศาสตร์ได้สำรวจพบไว้แล้วในขณะนี้ มีจำนวนถึง
๑๗๘ สกุล รวม ๑,๑๒๘ ชนิด เป็นที่นิยมปลูกเลี้ยงกันมานาน
มีบันทึกไว้แต่ครั้งกรุงศรีอยุธยา
ที่กล่าวถึงการเก็บหาและปลูกเลี้ยงเอื้องชนิดต่างๆ ที่ให้ดอกสวยงาม
แต่ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา
กล้วยไม้ไทยหลายชนิดได้สูญหายไปจากแหล่งกำเนิดจนสังเกตได้และไม่พบว่าได้มีการปลูกเลี้ยงอยู่
ณ ที่ใด จึงอาจสันนิษฐานได้ว่า
กล้วยไม้เหล่านี้หลงเหลืออยู่น้อยในธรรมชาติ
หรืออาจจะสูญพันธุ์ไปแล้วจากประเทศไทยก็เป็นได้
ในเรื่องนี้สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ
ได้ทรงให้ความสำคัญและความห่วงใยเป็นอย่างยิ่ง