เร่ว ชื่อวิทยาศาสตร์ : Amomum villosum Lour. var. xanthioides (Aall.ex Baker) T.L. Wu&S.chen วงศ์ : Zingiberaceae ชื่อสามัญ : Bastard cardamom, Tavoy cardamom ชื่ออื่น : มะหมากอี, มะอี้, หมากอี้ (เชียงใหม่) หมากเน็ง (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ)
ลักษณะ : เป็นพืชล้มลุกที่มีลำต้นหรือเง่าอยู่ใต้ดิน การแตกกอเว้นระยะห่างแต่ละต้นประมาณ 25-40 เซนติเมตร พบมีหลายชนิด แบ่งเป็น 2 กลุ่มคือ กลุ่มที่แทงช่อดอกจากเหง้าใต้ดิน ได้แก่ เร่วธรรมดาหรือเร่วกระวาน ใช้ผลเป็นเครื่องเทศ เร่วหอม ใช้รากปรุงอาหาร เร่วกระวานใหญ่ ผลใหญ่กว่าเร่วธรรมดา กลุ่มที่ออกจากปลายยอดได้แก่ เร่วลูกแดงหรือเร่วใหญ่ เร่วป่าใช้ผลเป็นผักจิ้มและเร่วขนใช้รากปรุงยา ในที่นี้จะกล่าวถึงเร่วธรรมดา หรือเร่วกระวานและเร่วหอม ลำต้น เร่วทั้งสองชนิดลำต้นสูง 2-4 เมตร เร่วธรรมดาลำต้นเรียบลื่น สีเขียวเข้ม โคนต้นสีขาว เหง้าใต้ดินสีขาวนวล ไม่มีกลิ่นหอม เร่วหอม ลำต้นสาก สีเขียวอมแดง โคนต้นสีแดงเรื่อ เหง้าใต้ดินสีอมชมพู มีกลิ่นหอม ใบ ออกแบบสลับ ใบหนา ขอบใบเรียบ สีเขียวเข้มขนาดใบกว้าง 3-5 เซนติเมตร ยาว 30-40 เซนติเมตร ดอก แทงช่อดอกจากเหง้าใต้ดิน ก้านช่อดอกยาว 4-6 เซนติเมตร ดอกสีแดง ขนาด 2.5-4 เซนติเมตร ผล เป็นช่อเปลือกผลมีขนคล้ายผลเงาะขนาด 1.5-2 เซนติเมตร ภายในมีเมล็ดสีน้ำตาลเข้มเรียงตัวอัดกันแน่นอยู่เป็ฯจำนวนมาก การขยายพันธุ์ : โดยการเพาะเมล็ดและแยกหน่อ นิเวศวิทยาและการแพร่กระจาย : พบตามพื้นล่างของป่าดงดิบบนพื้นราบ และตามป่าเขา ชอบที่ร่มรำไร ดินระบายน้ำดี ประโยชน์ : เร่วธรรมดา ใช้ผลเป็นเครื่องเทศ ที่รู้จักกันในนาม Bastard cardamom ในทางยาใช้ปรุงยาขับลม แก้ท้องอืดเฟ้อ จุกเสียด เร่วหอม ใช้ ราก ซึ่งมีกลิ่นหอมเป็นเครื่องเทศปรุงน้ำก๋วยเนื้อเลียง แกงป่า ผัดเผ็ด และน้ำต้มเนื้อ ข้อมูลเร่ว: จากหนังสือทรัพยากรพันธุ์พืชเพื่อการอนุรักษ์ ของสถาบันเทคโนโลยีราชมงคล กระทรวงศึกษาธิการ
