กลุ่มยารักษา เหา หิด จี๊ด

หนอนตายอยาก

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Stemona tuberosa  Lour.

วงศ์ :  Stemonaceae

ชื่ออื่น :  กะเพียด (ประจวบคีรีขันธ์, ชลบุรี) หนอนตายหยาก (แม่ฮ่องสอน)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :  เป็นไม้เถาล้มลุกเลื้อยพันต้นไม้อื่น เถากลมสีเขียว มีรากอยู่ใต้ดินคล้ายกระชาย เป็นไม้เลื้อยใบเดี่ยว รากออกเป็นกระจุก ใบ ออกเรียงสลับ ใบรูปหัวใจ กว้าง 4-6 เซนติเมตร ยาว 6-10 เซนติเมตร โคนใบเว้า ปลายใบเรียวแหลมเส้นใบแตกออกจากโคนใบ ขนานกันไปทางด้านปลายใบ แผ่นใบเป็นคลื่น ขอบใบเรียบหรืบิดเป็นคลื่น เล็กน้อย ก้านใบยาว ดอก เป็นดอกเดี่ยว ออกตามซอกใบ ดอกสีแดงเข้ม กลีบดอกมี 4 กลีบ กลีบดอกด้านนอกมีสีเขียวปนเหลืองโคนกลีบดอกติดกัน ผล ลักษณะเป็นผัก ปลายแหลม ขนาดกว้าง1 เซนติเมตร ยาว 3เซนติเมตร ผลแห้งแล้วแตก

ส่วนที่ใช้ : หัว รากแห้ง รากสด
สรรพคุณ

• หัว - รักษาริดสีดวงทวารหนัก

• รากแห้ง
  - ใช้เป็นยาแก้ไอ ขับเสมหะ รักษาวัณโรค
  - แก้โรคผิวหนัง ยาขับเบื่อพยาธิ

• รากสด - รักษาจี๊ด หิด เหา แก้ปวดฟัน

วิธีและปริมาณที่ใช้

• รักษาจี๊ด - ใช้รากสด 3-4 ราก ล้างน้ำให้สะอาด หั่นตำให้ละเอียดพอกตรงที่มีตัวจี๊ด ซึ่งจะสังเกตได้โดยบริเวณนั้นจะบวมขึ้นมา พอกหลายๆ ครั้ง จนกว่าจะหาย

• รักษาเหา - ใช้รากสด 3-4 ราก ล้างน้ำให้สะอาด ตำผสมน้ำชะโลมเส้นผมทิ้งไว้  1 ชั่วโมง จึงสระออกให้สะอาด ทำติดต่อกัน 2-3 วัน จนเหาตายหมด

• แก้ปวดฟัน - ใช้รากสด 1ราก ล้างให้สะอาด หั่นตำให้ละเอียด เติมเกลือ 1/2 ช้อนชา อมประมาณ 10-15 นาที แล้วบ้วนทิ้ง ทำเช่นนี้ติดต่อกัน 2-4 ครั้ง ทิ้งระยะห่างกัน 4-5 ชั่วโมง จะหายปวดฟัน