กลุ่มยาแก้บิด ท้องเดิน ท้องร่วง โรคกระเพาะ

มังคุด

ชื่อวิทยาศาสตร์ :   Garcinia mangostana  L.

ชื่อสามัญ :   Mangosteen

วงศ์ :   Guttiferae

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ต้น สูง 10 - 12 เมตร ทุกส่วนมียางสีเหลือง ใบเดี่ยว เรียงตรงข้าม รูปไข่ หรือรูปวงรีแกมขอบขนาน กว้าง 6 - 11 ซม. ยาว 15 - 25 ซม. เนื้อใบหนา และค่อนข้างเหนียว คล้ายหนัง หลังใบสีเขียวเข้ม เป็นมัน ท้องใบสีอ่อน ดอกเดี่ยวหรือเป็นคู่ ออกที่ซอกใบ ใกล้ปลายกิ่ง สมบูรณ์เพศ หรือแยกเพศ กลีบเลี้ยงสีเขียวอมเหลือง กลีบดอกสีแดง ฉ่ำน้ำ ผลเป็นผลสด ค่อนข้างกลม
ส่วนที่ใช้ :  เปลือกผลแห้ง

สรรพคุณ :

1.       รักษาโรคท้องเสียเรื้อรัง และโรคลำไส้

2.       ยาแก้ท้องร่วง ท้องเดิน

3.       ยาแก้บิด (ปวดเบ่งและมีมูก และอาจมีเลือดด้วย) เป็นยาคุมธาตุ

4.       เป็นยารักษาน้ำกัดเท้า รักษาบาดแผล

5.       รสฝาด สมานแผล ใช้ชะล้างบาดแผล แก้แผลเปื่อย แผลเป็นหนอง ยาฟอกแผลกลาย ทาแผลพุพอง

วิธีและปริมาณที่ใช้

1.      รักษาโรคท้องเสียเรื้อรัง และโรคลำไส้

ใช้เปลือกมังคุดครึ่งผล (ประมาณ 4-5 กรัม) ต้มกับน้ำ ความแรง 1 ใน 10 รับประทานครั้งละ 1 ถ้วยแก้ว  
ถ้าเป็นยาดองเหล้า ความแรง 1 ใน 10 รับประทานครั้งละ 1 ช้อนชา

2.      ยาแก้อาการท้องเดิน ท้องร่วง

      ใช้เปลือกผลมังคุดตากแห้งต้มกับน้ำปูนใส หรือฝนกับน้ำรับประทาน ใช้เปลือกต้มน้ำให้เด็กรับประทานครั้งละ 1-2 ช้อนชา ทุก 4 ชั่วโมง ผู้ใหญ่ครั้งละ 1 ช้อนโต๊ะ ทุก 4 ชั่วโมง

3.      ยาแก้บิด (ปวดเบ่งและมีมูกและอาจมีเลือดด้วย)

      ใช้เปลือกผลแห้งประมาณ ½ ผล (4 กรัม) ย่างไฟให้เกรียม ฝนกับน้ำปูนใสประมาณครึ่งแก้ว หรือบดเป็นผง ละลายน้ำสุก รับประทานทุก 2 ชั่วโมง

4.      เป็นยารักษาแผลน้ำกัดเท้า และแผลพุพอง แผลเน่าเปื่อย

        เปลือกผลสด หรือแห้ง ฝนกับน้ำปูนใสให้ข้น ๆ พอควร ทาแผลน้ำกัดเท้า วันละ 2-3 ครั้ง  จนกว่าจะหาย ทาแผลพุพอง แผลเปื่อยเน่า

ข้อควรระวัง

  ก่อนที่จะใช้ยาทาที่บริเวณน้ำกัดเท้า ควรที่จะ

1.       ล้างเท้าฟอกสบู่ให้สะอาด

2.       เช็ดให้แห้ง

3.       ถ้ามีแอลกอฮอล์เช็ดแผล ควรเช็ดก่อนจึงทายา             

คุณค่าด้านอาหาร

       มังคุดประกอบด้วย แร่ธาตุ และวิตามินหลายชนิดที่ให้ประโยชน์ต่อร่างกาย

สารเคมี

       Chrysanthemin, Xanthone, Garcinone A, Garcinone B, Gartanin, Mangostin, Kolanone