ทำไมเม่นทะเลตัวนี้.. ต้องแต่งตัว?
 

       เม่นทะเล เป็นเอคไคโนเดิร์มที่มีลักษณะตรงตามชื่อของไฟลัมคือ สัตว์ที่มีหนามตามลำตัว สัตว์ในกลุ่มนี้แบ่งออกเป็น 3 พวกใหญ่ๆ คือ เม่นทะเล เหรียญทะเล และ เม่นหัวใจ เม่นทะเลมีรูปร่างค่อนข้างกลม กลมแบน หรือรูปไข่ ภายนอกประกอบด้วยหนามกระจายอยู่รอบตัว บางชนิดมีหนามสั้น บางชนิดมีหนามยาว ปากอยู่ด้านล่าง ตรงกลางมีฟันสำหรับขูดและตัดอาหาร ด้านบนตรงข้ามปากจะเป็นทวารหนักและช่องปล่อยเซลล์สืบพันธุ์ ลำตัวมีเปลือกประกอบด้วยแผ่นหินปูนเรียงเป็นแถวในแนวดิ่ง ห่อหุ้มอวัยวะภายในเอาไว้จำนวน 10 คู่ ในจำนวนนี้เป็นแผ่นที่มีเท้าท่อยื่นออกมา 5 คู่ และแผ่นที่ไม่มีเท้าท่อยื่นออกมาอีก 5 คู่ ขณะที่เหรียญทะเลจะมีร่างกายแบนมาก เม่นหัวใจมีรูปร่างเป็นรูปไข่และมีปากอยู่ทางด้านหน้าและทวารหนักอยู่ด้านท้าย เม่นทะเลสืบพันธุ์แบบอาศัยเพศ และแบ่งแยกเพศผู้เพศเมีย ดำรงชีวิตอยู่อย่างอิสระ กินอาหารได้หลากหลายชนิดทั้งพืชและสัตว์ แต่โปรดปรานสาหร่ายทะเลเป็นพิเศษ ในภาวะขาดแคลนอาหาร อาจกินพวกเดียวกันเป็นอาหารได้อีก ..กลับมาที่เม่นตัวที่น่าทึ่งของเรา

       เม่นทะเลแต่งตัว Toxopneustes pileolus (Lamarck,1816) เป็นเม่นทะเลที่มีรูปร่างค่อนข้างกลมแบน หนามสั้น เปลือกมีสีเขียว และมีลักษณะเด่นคือ มีอวัยวะเล็กๆ ที่เรียกว่า "เพดิเซลลาเรีย" (Pedicellariae) ซึ่งอวัยวะนี้สามารถพบได้ในพวกเอคไคโนเดิร์มทั่วไป เพดิเซลลาเรียนี้ มีหลายชนิด ส่วนมากทำหน้าที่ในการทำความสะอาดร่างกาย บางชนิดมีถุงน้ำพิษด้วย เพื่อช่วยในการจับเหยื่อและป้องกันตัว ปกติจะมีขนาดเล็ก ต้องสังเกตจึงจะมองเห็น แต่สำหรับเม่นทะเลแต่งตัวนี้ เพดิเซลลาเรีย มีขนาดใหญ่กว่าเม่นทะเลชนิดอื่นๆ มีรูปร่างกลมคล้ายดอกไม้  ตรงกลางมีจุดสีแดง ขอบริมมีสีขาว และมีถุงน้ำพิษอยู่ด้วย จึงจัดเป็นสัตว์ทะเลที่มีพิษชนิดหนึ่ง และเคยมีรายงานผู้ได้รับอันตรายจากพิษของเพดิเซลลาเรียจากเม่นทะเลชนิดนี้ จนมีอาการบาดเจ็บสาหัสในประเทศแถบทวีปอัฟริกา  แต่สำหรับประเทศไทย ยังไม่เคยมีรายงานไว้ว่ามีผู้ใดได้รับอันตรายจากเม่นชนิดนี้

 

         สาเหตุที่เราเรียกเม่นทะเลชนิดนี้ว่า "เม่นทะเลแต่งตัว"  เพราะว่าเม่นทะเลชนิดนี้มักจะเอาเศษกรวด หิน เปลือกหอย หรือเศษวัสดุอื่นๆ ขึ้นปกคลุมตัวเพื่อพรางจากศัตรู เม่นทะเลแต่งตัวมักจะพบอยู่ตามพื้นทะเลนอกแนวปะการัง ที่มีเศษกรวดและซากปะการังปนอยู่  กินสาหร่ายทะเลตามพื้นทะเลและสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กๆ หรือซากอินทรีย์วัตถุเป็นอาหาร


 

 
     

 

 
      ที่มาของข้อมูล : เอคไคโนเดิมร์มที่น่าสนใจ โดย สุมเตต์ ปุจฉาการ จากหนังสือจากยอดเขาถึงใต้ทะเล 2 สรรพสิ่งล้วนพันเกี่ยว สู่..ประโยชน์แท้แก่มหาชน, ตุลาคม 2550  
         
 
 
@ 2007 www.tis-museum.org.. All rights reserved.
This site is best viewed with Microsoft Internet Explorer 6.0+ at a minimum screen resolution of 1024 x 768,
A minimum modem connection speed of 56Kbps. Also required Flash plug-in.