ภาควิชาวิทยาศาสตร์ทางทะเล จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ร่วมในการศึกษาปะการังที่หมู่เกาะแสมสาร เพื่อเป็นการสนองพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี  ภายใต้โครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ โดยได้รับความร่วมมือและการสนับสนุนการสำรวจวิจัยโดยตรงจากหน่วยสงครามพิเศษทางเรือ กองทัพเรือ ในหัวข้อความหลากหลายของปะการังและความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตในแนวปะการัง

          การศึกษาในปัจจุบันเน้นในเชิงลึกด้านการฟื้นฟูแนวปะการัง โดยอาศัยการขยายพันธุ์ตามธรรมชาติแบบอาศัยเพศและเหนี่ยวนำให้เกิดการลงเกาะบนพื้นผิวที่กำหนดตามที่สังเกตจากการเกิดปะการังในแนวหินกันคลื่น ก่อนที่จะนำไปอนุบาลให้มีขนาดโตขึ้นระดับหนึ่งที่แหล่งอนุบาลตัวอ่อนปะการัง  แล้วจึงนำไปปลูกในแนวปะการังที่เสื่อมโทรมหรือแนวปะการังที่ต้องการฟื้นฟูต่อไป ซึ่งต้องใช้ระยะเวลานานพอสมควร อย่างไรก็ตาม การช่วยให้ธรรมชาติฟื้นฟู

ตัวเองอาจทำให้เราได้รับผลลัพท์ที่ยั่งยืนกว่าในปัจจุบันก็เป็นได้
          จากการศึกษาที่ผ่านมาพบว่า ปะการังในพื้นที่สัตหีบโดยรวมอยู่ในสภาพสมบูรณ์ปานกลาง มีแนวปะการังไม่มากนัก ที่อยู่ในสภาพที่ดีเหมาะในการศึกษาเพื่อใช้ในการฟื้นฟูพื้นที่อื่น ปะการังส่วนใหญ่ที่พบ ได้แก่ ปะการังเขากวาง ( Acropora  spp.) ปะการังก้อน ( Porites  spp.) ปะการังสมอง ( Platygyra  spp. ) ปะการังลายลูกฟูก ( Fungia  spp.)  เป็นต้น  นอกจากปะการังแล้ว บริเวณที่มีกระแสน้ำแรงและตะกอนมากพบกัลปังหาและแส้ทะเลหลายชนิด โดยเฉพาะกัลปังหาที่พบในบริเวณนี้เป็นรายงานการพบครั้งแรกในอ่าวไทย 3 สกุล ได้แก่  Echinomuricea , Menella  และ  Dichotella  และพบครั้งแรกในประเทศ 2 สกุล ได้แก่  Paraplexaura  และ  Guaiagorgia  สำหรับสิ่งมีชีวิตอื่นที่เข้ามาอาศัยหรือใช้ประโยชน์ เช่น ปลา พบกลุ่มปลาสลิดหิน ( Family Pomacentridae) เป็นปลากลุ่มเด่นในแนวปะการัง โดยเฉพาะปลาสลิดหินเล็ก ( Neopomacentrus cuneatus ) และปลาสลิดหินเบงกอล ( Abudefduf bengalenesis ) ปลาชนิดอื่นที่พบก็เป็นกลุ่มปลาที่สามารถพบได้ทั่วไปในแนวปะการังของอ่าวไทย  ในส่วนของสัตว์ไม่มีกระดูกสันหลังที่พบกระจายเป็นจำนวนมาก ได้แก่ เม่นทะเล  ปลิงทะเลดำ  ซึ่งสะแดงให้เห็นว่า บริเวณนั้นมีสาหร่ายและไดอะตอมที่เป็นอาหารของสัตว์ทั้งสองมากเช่นกัน และพบดาวมงกุฎหนามซึ่งเป็นศัตรูของแนวปะการังอยู่ประปราย
          การเรียนรู้เกี่ยวกับปะการังเป็นวิธีการหนึ่งที่จะนำไปสู่การอนุรักษ์และฟื้นฟูทะเล  ซึ่งปัจจุบันมีการนำวิธีการต่างๆ มาใช้ในการฟื้นฟูแนวปะการังมากขึ้น อย่างไรก็ตาม สิ่งที่สำคัญก็คือ การให้ความรู้แก่ชุมชน โดยให้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาและการวิจัยเชิงลึก ซึ่งเป็นการช่วยเสริมการรักษาปะการังให้คงอยู่ได้นานแสนนานตลอดไป.