|
ลำโพง
ชื่อวิทยาศาสตร์:
Datura alba Nees
วงศ์ :
Solanaceae
ชื่อสามัญ : Jimson Weed, Devil's Apple, Thorn Apple, Stinkweed, Mad
Apple, Devil's Weed, Malpitte, Moonflower, Witch's Thimble
ชื่ออื่น :
ลำโพงขาว, มะเขือบ้า, มะเขือบ้าดอกดำ, ลำโพงกาสลัก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
เป็นพืชล้มลุก ลำต้นเมื่อโตเต็มที่มีขนาดความสูงประมาณ 1-1.5
เมตร ลักษณะลำต้น ใบ คล้ายต้นมะเขือพวง ลำต้น กิ่ง ก้าน ก้านใบมีสีเขียว
ใบสีเขียวอมเหลืองอ่อนเป็นรูปหัวใจหรือรูปไข่ ดอกเป็นชนิดดอกเดี่ยว
ดอกจะออกตรงบริเวณโคนก้านใบกับแขนงของกิ่ง
เมื่อดอกโตเต็มที่จะบานออกมีรูปร่างคล้ายแตร หรือเครื่องลำโพงขยายเสียง
ดอกมีขนาดยาวประมาณ 10-15 เซนติเมตร สีนวลชั้นเดียว |
ส่วนที่เป็นพิษ
: ทุกส่วนของต้น
สารพิษ :
ทุกส่วนของลำต้น ใบ ดอก ผลของลำโพง มีคุณสมบัติ เป็นพิษทั้งสิ้น เช่น
ลำโพงที่มีชื่อว่า Datura stramonium มีอัลคาลอยด์ (alkaloid) หลายชนิดรวมกันประมาณ
0.7 % ได้แก่ hyoscyamine, atropine, belladonine และ scopolamine
สารพิษในต้นลำโพงไม่สามารถทำลาย ด้วยความ ร้อน ผลลำโพงเมื่อแก่เต็มที่จะแตกออก
จะมองเห็น เป็นกระเปาะราว 4 กระเปาะ ภายในจะมีเมล็ดสีน้ำตาลอมส้มหรือ สีเทาดำ
ประมาณ 50-100 เมล็ด เมล็ดลำโพงมีพิษสูงมาก เมล็ดลำโพง 10 เมล็ดจะมีปริมาณของ
atropine 1 มิลลิกรัม
การเกิดพิษ :
อาการแสดงที่เกิดจากพิษลำโพงปรกติจะมีอาการ ภายในเวลา 30 นาที ถึง 60 นาที
หลังจากกินเมล็ดลำโพง หรือส่วนต่าง ๆ ของลำโพง และอาการจะดำเนินต่อไปอีก 2-3
วันเนื่องจากสารอัลคาลอยด์ (alkaloid) ในลำโพงจะออกฤทธิ์อย่าง ช้า
ๆในระบบทางเดินอาหาร อาการเบื้องต้นที่พบบ่อยคือปากคอแห้ง กระหายน้ำ กลืนอาหาร
และน้ำด้วยความยากลำบาก ต่อมา สายตาพร่ามัว ระบบประสาทกลางถูกกระตุ้น
มีอาการเคลิบเคลิ้ม เป็นสุข ต่อมาเกิดอาการเพ้อคลั่ง มีอาการประสาทหลอน เพ้อ
เห็นสิ่งประหลาดต่าง ๆ นานาอย่างน่าสะพรึงกลัว เช่น เห็นแมลง จำนวนมากมายอยู่บนผนัง
หรือเห็นปลาฉลามกำลังไล่ล่ามนุษย์ อย่างน่ากลัว หัวใจเต้นเร็ว
อุณหภูมิในร่างกายสูงผิดปรกติ ไม่ สามารถจดจำเหตุการณ์ผิดปรกติในระหว่างเกิดอาการ
และ อาจมีอาการรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้
การรักษา :
-
ควบคุมทางเดินการหายใจและการหายใจ
ช่วยลดการดูดซึมสารพิษโดยให้ activated charcoal ล้างท้อง
และตามด้วยการสวนถ่ายท้อง (saline catharsis)
-
ลดการออกฤทธิ์ของ atropine
และสารอื่นที่มีฤทธิ์ต่อระบบระสาทส่วนกลาง และส่วนปลาย โดยให้ physostigmine
salicylate ทางเส้นเลือด 1 mg ใน 5 ml saline ในเด็กใช้ขนาดลดลง ให้มากกว่า 2
นาทีขึ้นไป ควบคุม ECG ให้ยาไม่เกิน 2 mg ในเด็ก และในผู้ใหญ่ไม่เกิน 6 mg
ภายใน 30 นาที (การใช้ bradycardia convulsion or severe bronchoconstriction
ก็ให้©ีด atropine 1 mg ทันที)
-
แก้อาการทั่วไป
ถ้ามีไข้ลดอุณหภูมิโดยใช้ผ้าเช็ด ให้ dexamethasone 1 mg/kg ทางเส้นเลือดช้าๆ
ควบคุมการชักโดย paraldehyde (การใช้ diazepam จะเป็นอันตราย) ให้ fluids
โดยทางดื่มหรือให้ทางเส้นเลือดเพื่อเพิ่มปัสสาวะถ้าคนไข้ปัสสาวะไม่ออก
ต้องสวนเพื่อไม่ให้กระเพาะปัสสาวะแตก
|