ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Artocarpus heterophyllus Lam.
วงศ์ :
Moraceae
ชื่อสามัญ : Jack Fruit
ชื่ออื่น :
มะหนุน หมักหมี๊ หมากลาง
ลักษณะ : ไม้ต้น
ขนาดใหญ่ สูง 15 - 30 เมตร
ลำต้นและกิ่งเมื่อมีบาดแผลจะมีน้ำยางสีขาวข้นคล้ายน้ำนมไหล
ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงสลับ แผ่นใบรูปรี ขนาดกว้าง
5-8 เซนติเมตร ยาว 10 - 15 เซนติเมตร ปลายใบทู่
ถึงแหลม โคนใบมน ผิวในด้านบนสีเขียวเข้มเป็นมัน
เนื้อใบหนาผิวใบด้านล่างจะสากมือ ดอก
เป็นช่อแบบช่อเชิงสดแยกเพศอยู่รวมกัน
ดอกเพศผู้เรียกว่า "ส่า" มักออกตามปลายกิ่ง
ดอกเพศเมียจะออกตามกิ่งใหญ่และตามลำต้นยอดเกสรเพศเมีย
เป็นหนามแหลม การออกดอก
จะออกปีละ 2 ครั้ง คือ ช่วงเดือนธันวาคม - มกราคม
และเมษายน - พฤษภาคม
ส่วนของเนื้อที่รับประทานเจริญมาจากกลีบดอก
ส่วนซังคือกลีบเลี้ยง ผล เป็นผลรวมมีขนาดใหญ่
นิเวศวิทยา :
มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศอินเดียเป็นพืชเศรษฐกิจเมืองร้อนที่ให้ผลมีขนาดใหญ่ที่สุดสามารถ
บริโภคทั้งผลดิบและผลสุก
นอกจากนี้ยังนำไปแปรรูปเป็นอาหารชนิดต่าง ๆ
มีปลูกทั่วทุกภาคของประเทศไทย
ขยายพันธุ์ : โดยการเพาะเมล็ด ติดตา
และทาบกิ่ง
ประโยชน์ :
ผลอ่อนใช้ปรุงอาหารผลสุกเยื่อหุ้มเมล็ดมีรสหวาน
เมล็ดปรุงอาหาร
เนื้อไม้ใช้ทำพื้นเรือนและสิ่งก่อสร้าง ครก
สากกระเดื่อง หวี โทน รำมะนา ระนาด
รากและแก่นให้สีเหลือง ถึงเหลืองอมน้ำตาล
ใช้ย้อมผ้าและแพรไหม รากนำมาปรุงเป็นยาแก้ท้องร่วง
แก้ไข้ ใบเผาไฟกับซังข้าวโพดให้ดำเป็นถ่าน
แล้วใส่รวมกับก้นกะลามะพร้าวขูด โรยรักษาบาดแผล |