ครอบจักรวาล
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Abutilon
hirtum ( Lam.) Sweet
วงศ์
:
Malvaceae
ชื่อสามัญ
:
ชื่ออื่น :
ครอบ สารข้าวเปลือก (ภาคกลาง) ครอบศรี ตบตาบ
(เชียงใหม่) มะก่องข้าว แอบข้าว (ภาคเหนือ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
: ไม้พุ่มขนาดเล็กสูงประมาณ 0.5-2 เมตร ตั้งตรง
สามารถแตกกิ่งกานได้มากตามลำต้นและกิ่งก้านมีขนอ่อนนุ่มสีเทาขึ้นปกคลุม
ใบเป็นใบเดี่ยวออกจากลำต้นแบบสลับ
ใบกว้างรูปร่างแบบใบโพธิ์แต่ปลายใบไม่เรียวแหลมมากเหมือนใบโพธิ์
ขอบใบเป็นหยักลึกมากน้อยต่างกันไม่สม่ำเสมอ
ฐานใบโค้งมนเว้าเข้าหาก้านใบเป็นรูปหัวใจ ใบยาว 3-9
ซม. มีขนอ่อนนุ่มสีเทาปกคลุมผิวใบทั้งสองด้าน ดอก
ออกตามซอกใบ เป็นดอกเดี่ยว ก้านดอกยาว
ใกล้ฐานดอกมีรอยต่อที่ก้านดอก
ดอกจะมีกลีบเลี้ยงติดกันสีเขียว
มีรอยแยกแบ่งเป็น 5 กลีบ มีขนอ่อนนุ่มสีเทาปกคลุม
มีกลีบดอก 5 กลีบ สีเหลืองอมส้ม
มีเกสรตัวผู้จำนวนมากเป็นหลอดสั้นๆ
รังไข่จะอยู่ปลายสุดของดอก
มีผนังรังไข่เรียงติดกันเป็นกลีบเป็นรัศมีวงกลม
ผล มีลักษณะเป็นกลีบๆ เรียงติดกันคล้ายฟันเฟือง 15-20
กลีบ มีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 2 ซม. หนา 1-1.5 ซม.
มีขนสั้นๆ ขึ้นปกคลุม
ผลอ่อนมีสีเขียวเมื่อแก่จะเป็นสีน้ำตาล
เมล็ดมีรูปไตและมีขนสั้นๆ ปกคลุม
พบเห็นขึ้นทั่วไปตามท้องทุ่ง ในไร่ และริมถนน
แพร่กระจายพันธุ์โดยอาศัยเมล็ด
ประโยชน์ :
เป็นสมุนไพรช่วยขับลม บำรุงเลือด แก้ไอ หูหนวก
หูชั้นกลางอักเสบ เหงือกอักเสบ คอตีบ ปวดท้อง ท้องร่วง
ขับปัสสาวะ ริดสีดวงทวาร และใช้กระตุ้นกามารมณ์ |