กุ่มบก
Crateva adansonii DC.
subsp. trifoliata
(Roxb.) Jacobs, CAPPARACEAE
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
: ไม้ต้นขนาดเล็ก
สูง 6-10 ม. ใบประกอบแบบนิ้วมือ
มีใบย่อย 3 ใบ
ก้านใบประกอบยาว 7-9 ซม.
ใบย่อยรูปรีหรือรูปไข่
กว้าง 4-6 ซม. ยาว 7.5-11 ซม.
ปลายแหลมหรือเรียวแหลม
โคนแหลมหรือสอบแคบ
ขอบเรียบ
ใบย่อยที่อยู่ด้านข้างโคนใบเบี้ยว
แผ่นใบค่อนข้างหนา
เส้นแขนงใบข้างละ 4-5 เส้น
ก้านใบย่อยยาว 4-5 มม. ช่อดอกแบบช่อกระจะ
ออกตามง่ามใบใกล้ปลายยอด
ก้านดอกยาว 3-7 ซม.
กลีบเลี้ยงรูปรี กว้าง 2-3
มม. ยาว 4-5 มม.
เมื่อแห้งมักเป็นสีส้ม
กลีบดอกสีขาวอมเขียวแล้วค่อยๆ
เปลี่ยนเป็นสีเหลืองหรือชมพูอ่อน
รูปรี กว้าง 0.8-1.5 ซม. ยาว 1.2-1.8
ซม.
โคนกลีบเป็นเส้นคล้ายก้าน
ยาว 3-7 มม.
เกสรเพศผู้สีม่วง มี 15-22
อัน
ก้านชูอับเรณูยาวประมาณ
4 ซม.
ก้านชูเกสรเพศเมียยาวประมาณ
5 ซม.
รังไข่ค่อนข้างกลมหรือรี
มี 1 ช่อง ผลกลม
เส้นผ่านศูนย์กลาง 2-3.5 ซม.
เปลือกมีจุดแต้มสีน้ำตาลอมแดง
เมื่อแก่เปลือกเรียบ
ก้านผลกว้าง 2-4 มม. ยาว 5-13
ซม. เมล็ดรูปคล้ายเกือกม้าหรือรูปไต
กว้างประมาณ 2 มม.
ยาวประมาณ 6 มม. ผิวเรียบ
ถิ่นกำเนิด : -
การกระจายพันธุ์ :
อินเดีย ศรีลังกา พม่า
จีนภาคใต้ ไต้หวัน
ภูมิภาคอินโดจีนและภูมิภาคมาเลเซีย
การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย
: เชียงใหม่, ลำปาง,
ตาก, เลย, สระบุรี, ชลบุรี,
ระยอง, ประจวบคีรีขันธ์
สภาพนิเวศน์ :
ขึ้นบนดินทราย
ตามป่าผลัดใบ เขาหินปูน
และป่าไผ่
บนพื้นที่สูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ
350 ม.
เวลาออกดอก :
เดือนกุมภาพันธ์ถึงมิถุนายน
เวลาออกผล :
เดือนพฤษภาคมถึงสิงหาคม
การขยายพันธุ์ : -
ความเกี่ยวข้องกับประเพณี
วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ :
-
อ้างอิง : 1)
ราชบัณฑิตยสถาน. 2538. อนุกรมวิธานพืช
อักษร ก. กรุงเทพมหานคร:
เพื่อนพิมพ์.
2) Smitinand, T. and Larsen, K., eds. 1991. Flora of Thailand
(Vol.5: 3). Bangkok: Chutima Press.