พะยอม
ชื่อวิทยาศาสตร์ :
Shorea roxburghii
G.don.
วงศ์ :
DIPTEROCARPACEAE
ชื่อสามัญ
: White Meranti
ชื่ออื่น :
เคี่ยม แคน เชี่ยว พะยอมดง พะยอมทอง ยางหยวก
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ต้นผลัดใบขนาดกลางถึงขนาดใหญ่ สูง
15-30 เมตร ใบ เป็นใบเดี่ยว เกิดเรียงกันแบบสลับ
ลักษณะใบเป็นรูปขอบขนาน กว้าง 3-8 ซม. ยาว 4-10 ซม.
ปลายใบป้าน ฐานใบกลม ดอก ออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง
กลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นหลอด กว้างประมาณ 0.2 ซม.
ยาว 0.5-0.8 ซม. ปลายแยกเป็นกลีบยาว 3 กลีบ กลีบสั้น 2
กลีบ กลีบดอก เชื่อมติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก
กลีบรูปขอบขนานแคบๆ ถึงขอบขนานแกมรูปใบหอก
และจีบเวียนกันแบบกังหัน กว้าง 0.4-0.5 ซม. ยาว
1.5-1.6 ซม. เกสรเพศผู้ 15 อัน เกสรเพศเมีย
รังไข่ยาวประมาณ 0.2 ซม. ผล รูปกระสวย ปลายแหลม
กว้าง 0.8-1.0 ซม. ยาว 1.2-2.5 ซม. มีปีก 5 ปีก ปีกยาว
3 ปี ก กว้างประมาณ 1 ซม. ยาว 8-10 ซม. และปีกสั้น 2
ปีก ยาว 6 ซม. เมล็ด มี 1 เมล็ด
ประโยชน์
: ไม้ใช้ทำเสาบ้าน
ทำหมองรองรางรถไฟ ทำครก สาก กระเดื่อง ลูกหีบ
ซี่ล้อเวียน กระเบื้องแผ่นไม้ เปลือก มีรสฝาด
ใช้ผสมเป็นสารกันบูดในเครื่องหมักดอง
และฟอกหนัง ชันใช้ผสมน้ำมันทาไม้และยาเรือ ดอก
รับประทานได้ ใช้ปรุงเป็นยาหอม
แก้ลม บำรุงหัวใจ
และลดไข้ ชัน ใช้ผสมน้ำมันทาไม้ยาแนวเรือ
|