สวนพฤกษศาสตร์คลองไผ่
             Klong Phai Botanical Garden   
 

 CANNACEAE





 

พุทธรักษา

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Canna indica   L.
วงศ์ :  CANNACEAE
ชื่อสามัญ :  Canna Lily , India Short Plant, India Shoot, Bulsarana

ชื่ออื่น : บัวละวง (ลพบุรี) ปล้ะย่ะ (กะเหรี่ยง-แม่ฮ่องสอน)  พุทธสร (ภาคเหนือ)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
:  เป็นพืชล้มลุก จำพวกมีลำต้นแท้อยู่ใต้ดิน และมีลำต้นเทียมที่ประกอบด้วยก้านใบ รวมกันคล้ายต้นกล้วย สูงประมาณ 50-200 เซนติเมตร ใบเป็นแผ่นคล้ายใบพาย หรือรูปหอก ใบมีสีเขียวสด เส้นใบเรียงขนานกัน เหมือนใบกล้วย ยาวประมาณ 30-40 เซนติเมตร ก้านใบเป็นกาบหุ้มลำต้น ดอกพุทธรักษาออกเป็นช่อตรงยอดของลำต้น ช่อมีขนาดยาว 15-25 เซนติเมตร เมื่อออกดอกแล้วจะติดผลสีเขียวมีหนามตื้นๆ เป็นพู ผลแก่จะมีสีดำภายในมีเมล็ดขนาดเท่าเมล็ดถั่วลันเตา ดอกของพุทธรักษา มีหลายลักษณะ หลายขนาด เนื่องจากพุทธรักษาเป็นพันธุ์ไม้ที่ผสมพันธุ์ง่าย จึงมีลักษณะดอกแปลกแตกต่างกันมากมายมากกว่า 100 ชนิด ส่วนสีของดอกนั้นเดิมทีมีเพียงสีแดง สีส้มอมเหลือง และมีจุดสีปน แต่จากการผสมพันธุ์ ปรับปรุงพันธุ์ ทำให้ปัจจุบัน พุทธรักษามีสีสรรหลากหลาย สีขาว สีเหลืองอ่อน สีชมพู สีแสด สีแดง สีชมพูปนม่วง ยิ่งไปกว่านั้นปัจจุบันมีการปรับปรุงพันธุ์พุทธรักษาโดยการใช้รังสีแกมม่าเหนี่ยวนำ ทำให้ได้พันธุ์พุทธรักษาที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น
             ขยายพันธุ์ด้วยการแยกหน่อ และเพสะเมล็ด
ประโยชน์ :  นอกจากเป็นไม้ประดับแล้ว พุทธรักษายังมีสรรพคุณทางยาด้วย โดยมีข้อมูลว่าในประเทศปาปัวนิวกินี ใช้หัวของต้นพุทธรักษาเป็นอาหารหลักเหมือนหัวเผือกหัวมัน ส่วนไทยเราเมื่อสมัยโบราณ นำหัวพุทธรักษามาต้มรับประทาน บำรุงปอด แก้อาเจียน หรือไอเป็นเลือด บางครั้งนำดอกมาใช้ห้ามเลือด รักษาแผลที่มีหนอง เมล็ดใช้บดแก้ปวดศีรษะ ส่วนพันธุ์พุทธรักษาในปัจจุบัน ยังไม่มีการยืนยันในสรรพคุณ เพราะฉะนั้นจงปลูกพุทธรักษาเพื่อเป็นไม้ดอก ประดับสถานที่ให้สวยงามเท่านั้นก็พอ