มะหาด
ชื่อวิทยาศาสตร์
: Artocarpus
lacucha Roxb.
วงศ์ :
Moraceae
ชื่อสามัญ
:
ชื่ออื่น :
กาแย, ตาแป, ตาแปง
(มลายู-นราธิวาส); มะหาด (ภาคใต้); มะหาดใบใหญ่
(ตรัง); หาด (ทั่วไป)
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
ไม้ต้นขนาดกลางถึงใหญ่ สูงถึง
15 เมตร ไม่ผลัดใบ เรือนยอดเป็นพุ่มกลมทึบ
กิ่งอ่อนมีขนนุ่ม ลำต้นเปลาตรง โคนต้นเป็นพูพอนต่ำ
เปลือกสีน้ำตาลปนดำ แตกล่อนเป็นแผ่นเล็กๆ ใบเดี่ยว
เรียงสลับ ใบรูปขอบขนาน รูปรีหรือรูปไข่ กว้าง 5-20
ซม. ยาว 10-30 ซม. ปลายใบสอบแหลม
โคนใบมนหรือหยักเว้าน้อย ผิวใบด้านบนและล่างมีขนสาก
แผ่นใบค่อนข้างหนา ขอบใบเรียบหรือเป็นคลื่นเล็กน้อย
เส้นแขนงใบข้างละ 9-17 เส้น ก้านใบยาว 1-3 ซม. ดอก
สีเขียวอมเหลืองอ่อน
ออกเป็นช่อแบบช่อกระจุกแน่นฝังตัวอยู่บนฐานรองดอก
ตามซอกใบใกล้ปลายกิ่ง ดอกเพศผู้และดอกเพศเมีย
แยกช่อกันแต่อยู่บนต้นเดียวกัน กลีบเลี้ยง 4 กลีบ
ช่อดอกรวมบานเต็มที่กว้าง 1-1.5 ซม. ผล
ผลรวมรูปทรงกลมค่อนข้างบิดเบี้ยว ขนาด 5-10 ซม.
ประกอบด้วย ผลย่อยรูปรีเชื่อมติดกันแน่น
ผิวผลมีลักษณะเป็นปุ่มหนาม ผลแก่จัดสีเหลือง
เมล็ดรูปรีมี 1 เมล็ดต่อผลย่อย 1 ผล
สภาพนิเวศวิทยา
พบในป่าดิบและป่าเบญจพรรณชื้น ออกดอกประมาณเดือน
กุมภาพันธ์-เมษายน ติดผลประมาณเดือนมีนาคม-พฤษภาคม
ประโยชน์ :
นอกจากปลูกประดับให้ร่มเงาแล้ว
ใยจากเปลือกใช้ทำเชือก รากให้สีเหลืองใช้ย้อมผ้า
เนื้อไม้เป็นยาแก้จุกแน่น ขับลม ยาระระบายและถ่ายพยาธิ
เนื้อไม้ใช้ทำเสาเรือน สะพาน ไม้พื้น ต่อเรือ
เสากระโดงเรือ เครื่องแต่งบ้านและเครื่องดนตรี
|