สวนพฤกษศาสตร์คลองไผ่
             Klong Phai Botanical Garden   
 

Apocynaceae






 


รำเพย

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Thevetia peruviana (Pers.) K. Schum.
วงศ์ : Apocynaceae

ชื่อสามัญ -
ชื่ออื่น :  กะทอก, กระบอก, บานบุรี, ยี่โถฝรั่ง (กรุงเทพมหานคร); แซน่าวา, แซะศาลา (ภาคเหนือ); รำพน, รำเพย (ภาคกลาง)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :  ไม้พุ่มสูงได้ถึง 4 เมตร แตกกิ่งก้านเป็นพุ่มใหญ่ ใบ เดี่ยว รูปเรียวยาว ปลายและโคนใบแหลม ขอบใบขนาน แผ่นใบแคบมาก ใบจัดแบบสลับ ดอก เดี่ยว หรือเป็นช่อสั้นๆ มีดอก 3 สี คือ ต้นดอกสีขาว ดอกสีเหลือง และดอกสีส้ม กลีบดอกรูปคล้ายกรวย โคนติดกัน แปลายแบ่งออกเป็น 5 กลีบ จัดซ้อนกัน ผล เป็นรูปสี่เหลี่ยมค่อนข้างกลม สีเขียว ห้อยลง เมื่อแก่จัดสีดำ ทุกส่วนของต้นมีน้ำยางสีขาวเหมือนน้ำนม  
ประโยชน์ : นิยมปลูกเป็นไม้ประดับ น้ำยางและเมล็ดมีพิษ สารพิษ : เป็นพวก glycosides thevetin, thevetoxic ออกฤทธิ์คล้าย digitalis แต่ออกฤทธิ์ช้ากว่า
การเกิดพิษ : น้ำยางถูกผิวหนัง จะมีอาการแพ้เป็นผื่นคัน แดง แสบ ถ้าเคี้ยวเมล็ดจะรู้สึกชาที่ลิ้นและปาก มีอาการปวดแสบปวดร้อน คลื่นไส้ อาเจียน ปวดศีรษะ อาจท้องเสีย ง่วงนอน ม่านตาขยาย ความดันลดลง หัวใจเต้นผิดปกติ ชีพจรเต้นช้าลง ถ้ามีอาการมากและรักษาไม่ทันท่วงทีอาจตายได้ (เด็กรับประทาน 1-3 เมล็ด ผู้ใหญ่รับประทาน 8-12 เมล็ด อาจตายได้)