ประยงค์
Aglaia odorata  Lour.
(MELIACEAE)

 

     พระเด็ดดอกกาหลงประยงค์แย้ม
อัมพาระย้าย้อยลำไยยม

  ให้ทรามวัยใส่แซมมวยผม
ต้องลมหล่นกราดอยู่กลางทราย

                                                                           อิเหนา....พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 2

                 เป็นไม้พุ่มสูงไม่เกิน 2 เมตร  ดอกกลมๆ ขนาดเล็ก คล้ายไข่ปลาหรือเม็ดสาคู สีเหลืองสด ดอกหอมมาก ส่งกลิ่นไปไกล  บางทีเรียกกันว่า หอมไกล ดอกออกเป็นพักๆ ตลอดปี ต้นประยงค์นี้ทนทานมาก ใช้ตอนเอาก็ได้ หรือหักปักเอาบางทีก็เป็น ปลูกที่ไหนก็ได้ แต่ที่แจ้งสักหน่อยแล้วจะให้ดอกดกกว่าที่ร่ม

             ประยงค์มีทรงพุ่มสวย ใบเขียวเป็นมัน รูปร่างคล้ายใบแก้ว ช่อดอกโปร่ง ออกตามซอกใบ ดอกกลมเล็กมาก เส้นผ่าศูนย์กลางดอกเพียง 1.5 - 2 มม. ใช้อบใบชาให้มีกลิ่นหอม เรียกว่าชาดอกประยงค์ ตำรายาไทยใช้รากเป็นยากินให้อาเจียน ถอนพิษเมื่อเมา