5.  Odontotermes

        รูปร่างส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารจะมีตั้งแต่รูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ค่อนข้างสี่เหลี่ยมจนถึงค่อนข้างกลมรี มีส่วนหน้าแคบกว่าส่วนท้าย สีเหลืองสีน้ำตาลถึงน้ำตาลแดง ขนาดความยาวของหัววัดถึงฐานกราม 1.14-2.89 มม. ส่วนกว้างสุดประมาณ 1.02-2.37 มม. กรามยาว 0.65-1.45 มม. ลักษณะเด่นของปลวกในสกุลนี้คือ ที่รามด้านซ้ายจะมีฟันแหลมยื่นออกมา 1 ซี่ (tooth ) ในตำแหน่งที่แตกต่างไปตามชนิดของปลวก
        ปลวกสกุลนี้อาจพบได้ทั้งชนิดที่ทำรังอยู่ใต้พื้นดิน และชนิดที่ทำรังขนาดใหญ่อยู่บนพื้นดิน การเข้าทำลายไม้มีลักษณะที่ใกล้เคียงกันกับปลวกในสกุล Macrotemes
        หัวของปลวกทหารมีสีค่อนข้างเหลืองน้ำตาลถึงสีน้ำตาลแดงเรื่อ หนวดมีสีเหลือง มีสีเดียวกัน ตลอดทั้งเส้นอกปล้องแรกมีสีเหลือง หัวมีขนอยู่ทั่วไป ริมฝีปากบนมีขนยาวแข็งอยู่ตามแนวด้านข้าง แผ่นปิดริมฝีปากล่าง (postmentum) มีขนแข็งอยู่เล็กน้อย บริเวณครึ่งทางด้านหน้า แผ่นอกปล้องแรกมีขนสั้นๆ อยู่ตามแนวขอบทางด้านหน้า และมีขนแข็งยาวอยู่เล็กน้อยตามที่ต่างๆ ของแผ่น หัวรูปไข่ เห็นคอดทางด้านหน้าอย่างเด่นชัด ริมฝีปากบนยาวมากกว่ากว้าง ยืดขึ้นไปถึงกึ่งกลางของกราม ส่วนปลายสอบเข้าจนเกือบกลม กรามเป็นรูปเคียว กรามด้านซ้ายมีจุดแหลมตั้งอยู่ทางด้านหน้าในส่วนปลายที่สาม กรามด้านขวามีฟันซี่เล็กๆ ตั้งอยู่ในระดับต่ำกว่าฟันทางด้านซ้ายเล็กน้อย และฟันซี่เล็กซี่อื่นตั้งอยู่ที่ส่วนฐาน แผ่นปิดริมฝีปากล่าง (postmentum) ใหญ่ มีความยาวมากกว่าความกว้างเล็กน้อย ส่วนที่กว้างที่สุดอยู่ตรงกลาง ขอบด้านข้างนูนออกมา หนวดมี 15-16 ปล้อง หนวดปล้องที่ 2 มีความยาวเป็นสองเท่าของปล้องที่ 3 หนวดปล้องที่ 4 สั้นที่สุด แผ่นอกปล้องแรก (pronotum) ยื่นออกมาทางด้านหน้าแต่ไม่ชัดเจนนัก ขอบด้านท้ายนูน เว้าเข้าตรงกลาง ขอบด้านข้างเป็นพูกลม กว้าง

Subfamily Termitinae
        1.  Amitermes

        รูปร่างส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารเป็นรูปไข่ สีเหลือง ขนาดความยาวของหัววัดถึงฐานกราม 1.25-1.30 มม. ส่วนกว้างสุดประมาณ 1.01-1.17 มม. กรามยาว 0.57-0.99 มม. แล้วแต่ชนิด กรามด้านซ้ายเห็นฟันอย่างชัดเจน ลักษณะเด่นของปลวกสกุลนี้คือที่บริเวณแผ่นปิดริมฝีปากบน (clypeus) จะมีลักษณะเป็นพู 2 อันอย่างชัดเจน

        2.  Globitermes

        รูปร่างส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารมีลักษณะค่อนข้างกลมมน สีเหลืองน้ำตาล ขนาดความยาวของหัววัดถึงฐานกราม 0.75-0.98 มม. ส่วนกว้างสุดประมาณ 0.8-1.09 มม. กรามยาว 0.65-0.93 มม. มีลักษณะโค้งมากที่ส่วนปลาย กรามด้านในทั้งสองข้างมีฟันขนาดเล็กยื่นออกมาตรงกลางข้างละ 1 ซี่ ส่วนท้องของปลวกวรรณะทหารมีสีเหลืองของกำมะถันสังเกตเห็นได้ชัดเจนมาก
        ปลวกสกุลนี้สร้างรังบนดินขนาดกลางถึงขนาดค่อนข้างใหญ่ ลักษณะรูปร่างคล้ายโดม มีเส้นผ่าศูนย์กลางฐานรังตั้งแต่ 30-80 ซม. สูงประมาร 50-100 ซม. ผิวรังชั้นนอกสุดมีลักษณะเป็นชั้นดินบางๆ เคลือบไว้ โครงสร้างรังในชั้นที่ 2 จะแข็งแรงมาก และมีช่องระบายอากาศกระจายอยู่ทั่วไป และชั้นในสุดของรังมีลักษณะคล้ายก้อนสมองซึ่งจะยุ่ยและแตกง่าย ภายในบริเวณนี้จะพบตัวอ่อนอยู่มากมาย

หน้าต่อไป