นิเวศวิทยาและการแพร่กระจายของปลวกในประเทศไทย 

 

1   2   3   4   5   6   7   8   9   10  11  12

 

 

 

        รูปร่างส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารเป็นรูปไข่ สีเหลืองทอง มีความยาวของหัววัดถึงฐาน 1.40-1.51 มม. ส่วนกว้างสุดประมาณ 1.15-1.24 มม. กรามยาว 0.82-0.93 มม. ใต้ริมฝีปากบนมีรูเปิดกว้างเรียกว่า fontanelle สำหรับปล่อยสารเหนียวสีขาวออกมาต่อสู้ศัตรู ริมฝีปากบนมีสีน้ำตาลอ่อนออกเหลืองสว่าง กรามมีสีน้ำตาลออกแดงเรื่อๆ หนวดมีสีน้ำตาลสว่าง แผ่นอกปล้องแรกมีสีน้ำตาลออกเหลืองสว่าง แต่สว่างกว่าส่วนหัว ขาและส่วนท้องมีสีอ่อน ส่วนหัวมีขนแข็งอยู่กระจัดกระจายอยู่ทั่วๆ ไป ส่วนปลายของริมฝีปากบนมีขนแข็งติดอยู่ 2 เส้น แผ่นปิดริมฝีปากล่าง (postmentum) มีขนแข็ง 1 คู่ ติดอยู่ที่บริเวณขอบด้านหน้า ส่วนคู่อื่นๆ จะมีอยู่บ้างเล็กน้อยทางส่วนท้าย อกปล้องแรกมีขนติดอยู่เล็กน้อย หัวเป็นรูปไข่เรียวยาว มีความยาวมากกว่าความกว้างอย่างชัดเจน ส่วนที่กว้างที่สุดอยู่บริเวณส่วนกลางของส่วนหัว ช่องเปิดส่วนหัว (fontanelle) เป็นรูปไข่กว้าง ใกล้เคียงกับรูปทรงกลม ริมฝีปากบนมีส่วนแคบ มีความยาวมากกว่าความกว้าง ส่วนปลายแหลม สอบเข้า สั้น กรามโค้งปานกลางที่บริเวณปลาย แผ่นเปิดริมฝีปากล่าง (postmentum) ยาว มีความยาวเท่ากับสองเศษหนึ่งส่วนสองเท่าของความกว้างที่กว้างที่สุด ความกว้างทางด้านหน้ากว้างเป็นหนึ่งเศษหนึ่งส่วนสองเท่าของความกว้างทางด้านท้าย ส่วนที่คอดของแผ่นปิดอยู่ระหว่างขอบด้านท้ายและส่วนที่กว้างที่สุด หนวดมี 14-15 ปล้อง อกปล้องแรกมีความกว้างเกินกว่าสองเท่าของความยาวเล็กน้อย ขอบด้านหน้าเห็นเป็นรูปป้านๆ อย่างชัดเจน ขอบด้านท้ายเว้าหาส่วนกลาง ขอบด้านข้างกลม ป้าน กว้าง
        ปลวกสกุลนี้ทำรังอยู่ใต้พื้นดิน หรือทำรังสำรองอยู่ภายในช่องว่างระหว่างฝาสองชั้นในอาคาร ในการออกหาอาหาร ปลวกจะทำท่อทางเดินดินขึ้นเป็นท่อกลมขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 0.5-1.0 ซม. ลักษณะการกินเนื้อไม้ของปลวกสกุลนี้จะกินเข้าไปเป็นร่องลึกตามแนวความยาวของเสี้ยนไม้ โครงสร้างที่ถูกทำลายมากๆ เนื้อไม้ภายในจะถูกเปลี่ยนเป็นโครงสร้างดิน มีลักษณะเป็นรูพรุน คล้ายฟองน้ำ ในขณะที่ผิวไม้ภายนอกยังดูปกติอยู่ แต่เมื่อใช้มีดปลายแหลมทิ่มแทงลงไปจะพังทุลุเข้าไปได้ง่ายสำหรับเนื้อไม้ที่ถูกทำลายไม่มาก บริเวณพื้นผิวไม้จะมีร่องรอยของขี้ปลวกเป็นจุดดำๆ กระจายอยู่ทั่วไป ปลวกสกุลนี้พบเข้าทำลายและก่อให้เกิดความเสียหายรุนแรงกับอาคารที่อยู่ในเมืองเป็นส่วนใหญ่

 

Family Termitidae
Subfamily Macrotermitinae

        1.  Ancistrotermes

        ส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารจะมีรูปร่างกลม มีความกว้างพอๆ กับความยาว เหลือง ขนาดความยาวของหัววัดถึงฐานกราม 0.78-1.17 มม. ส่วนกว้างที่สุดประมาณ 0.59-1.04 มม. กรามยาว 0.52-0.67 มม. กรามด้านซ้ายไม่มีฟัน กรามโค้งอย่างชัดเจนที่บริเวณปลาย
        ปลวกในสกุลนี้สร้างรังอยู่ใต้พื้นดิน กินเศษไม้ กิ่งไม้ ใบไม้ และเพาะเลี้ยงเชื้อราเป็นอาหาร

        2.  Hypotermes

        รูปร่างส่วนหัวของปลวกวรรณะทหารจะมีรูปร่างกลม กรามสั้น โค้งเล็กน้อย กรามด้านซ้ายมีรอยหยักเป็นฟันเลื่อย ที่บริเวณค่อนมาทางโคน ขนาดความยาวของหัววัดถึงฐานกราม 1.14-1.40 มม. ส่วนกว้างสุดประมาณ 0.98-1.19 มม. กรามยาว 0.52-0.65 มม. หัวมีสีน้ำตาลควันเขม่า มีสีอ่อนกว่าเล็กน้อยทางด้านหน้า ริมฝีปากบนสีน้ำตาล กรามสีน้ำตาลเข้ม หนวดสีน้ำตาล ปล้องหนวดทางส่วนฐานมีสีสว่างกว่า ส่วนหัวมีขนน้อยมาก กรามมีความยาวเท่าครึ่งหนึ่งของความยาวของส่วนหัว กรามด้านซ้ายมีรอยหยักเป็นฟันเลื่อย 3 รอยที่ฐานของกราม หนวด 16 ปล้อง

หน้าต่อไป

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
   
   
   
   
   
   

 

    Home      : ากหนังสือ ความหลากหลายของปลวกในประเทศไทย ,สำนักวิจัยการจัดการป่าไม้และผลิตผลป่าไม้ กรมป่าไม้