|
-
6.
การเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลกมีผลกระทบต่อกระบวนการทางชีวภาพ
กระบวนการทางธรณีที่ทำให้เปลือกโลกมีการเปลี่ยนแปลงไป มี่อยู่สามแบบคือ
กระบวนการที่เกิดบนพื้นผิวโลก
กระบวนการที่เกิดภายในโลกหรือในเปลือกโลก
และกระบวนการที่มีสิ่งมาจากนอกโลกมากระทำบนผิวโลก (เช่นอุกาบาตชนโลก)
สองกระบวนการแรกดูสำคัญที่สุด
ผลของการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญมากคือการเกิดสภาพภูมิศาสตร์ของโลก เช่น
เทือกเขา ทะเล ที่ราบต่างๆ ซึ่งมีความสัมพันธ์โดยตรงต่อกระบวนการทางชีวภาพ
ตัวอย่างที่ชัดเจนของการเปลี่ยนแปลงของผิวโลกคือการกัดเซาะทำให้เกิดตะกอนและเขาสูงก็จะราบลง
ตะกอนถูกพามาทับถมในที่ต่ำกลายเป็นที่ราบ
ส่วนสุดท้ายตะกอนก็จะถูกพาลงไปในทะเล
ถ้าการกัดเซาะเกิดขึ้นตลอดเวลาตั้งโลกเรามีน้ำ หรือมีอุทกภาค
โลกเราในบั้นปลายจะราบไปหมดใช่หรือไม่ คำตอบคือไม่ใช่
เพราะจะมีกระบวนการเปลี่ยนแปลงภายในเปลือกโลกเกิดขึ้นควบคู่กันไปด้วยนับตั้งแต่โลกเราเกิดมาเมื่อ
4.5 พันล้านปีมาแล้ว
นั่นคือเปลือกโลกมีการบีบอัดดันตัวทำให้บางส่วนยกตัวสูงขึ้นกลายเป็นเทือกเขา
หรือบางส่วนของเปลือกโลกแยกตัวออกเปิดเป็นทะเล
การเปลี่ยนแปลงอย่างนี้เกิดขึ้นทุกยุคสมัยทางธรณี ตัวอย่างที่สำคัญ คือ
เทือกเขาหิมาลัย
เกิดการยกตัวสูงขึ้นเพราะแผ่นเปลือกโลกทางทวีปอินเดียเลือนขึ้นมาชนกับแผ่นเปลือกโลกทางตอนใต้ของจีน
ทำให้เกิดเทือกเขาสูงอันยิ่งใหญ่คือ หิมาลัย ขึ้นมา
เทือกเขาสูงทางภาคเหนือของไทยก็เช่นเดียวกัน นักธรณี สันนิษฐานว่า
เกิดจากแผ่นทวีปทางตะวันออกของประเทศเมียนมาร์
มาชนกับแผ่นทวีปทางตะวันตกของอินโดจีน
การเปลี่ยนแปลงของแผ่นเปลือกโลกนี้เรียกว่า ธรณีแปรสัณฐาน (Tactonics)
การที่บางส่วนของเปลือกโลกเคยเป็นทะเล ปัจจุบันกลายเป็นภูเขา
เป็นเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นมาแล้หลายยุค หลักฐานได้แก่การพบซากดึกดำบรรพ์ (Fossils)
ของสัตว์ทะเลในภูเขาต่างๆ ในปัจจุบัน
เป็นตัวชี้บอกอย่างหนึ่งถึงการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลก
ซึ่งหมายถึงการเกิดลักษณะภูมิศาสตร์ของโลกนั่นเอง
และมวลสิ่งมีชีวิตก็มีการกระจายมีการวิวัฒนาการไปตามสภาพภูมิศาสตร์เหล่านั้นตั้งแต่ประมาณ
700 ล้านปีมาแล้ว
อ่าวไทยของเราเมื่อประมาณ
20,000 ถึง 18,000 ปีมาแล้ว เคยเป็นผืนแผ่นดิน
มีหลักฐานจากการขุดเจาะน้ำมันและก๊าซธรรมชาติในอ่าวไทย
เจาะผ่านลงไปในตะกอนที่เกิดจากแม่น้ำลำธารพาสมา รองรับอยู่ภายในอ่าวไทย
นั่นคือ ยุคนั้น เกาะแก่งต่างๆ ในอ่าวไทย คงเป็นเพียงภูเขาธรรมดาๆ
ในพื้นดิน สิ่งมีชีวิตก็คงเคลื่อนย้ายไปตามที่ต่างๆ ตามธรรมชาติของมัน
เมื่อน้ำแข็งเป็นปริมาณมากของโลกละลาย ระดับน้ำก็สูงขึ้น
รุกเข้าไปล้อมรอบภูเขา ทำให้กลายเป็นทะเล อย่างในสภาพปัจจุบัน
จึงเกิดเกาะต่างๆ ขึ้น สัตว์หรือพืช ที่เคยอยู่ตามเกาะเหล่านั้น
คงจะมีวิวัฒนาการตามสภาพที่โดดเดี่ยว ไม่เหมือนสภาพที่เป็นผืนแผ่นดินตลอด
ดังนั้นการศึกษาการเปลี่ยนแปลงของเปลือกโลกจึงเป็นแนวทางหนึ่งที่น่าจะกระทำขนานกันไปกับการศึกษาการวิวัฒนาการของสิ่งมีชีวิต
บทสรุป
เมื่อกล่าวถึงธรรมชาติ หิน ดิน ทราย ต้นไม้ ภูเขา
จะเป็นสิ่งมนุษย์เรานึกถึงกัน
เนื่องจากเป็นสิ่งแวดล้อมที่พบเห็นกันโดยทั่วไป
จนบางครั้งมนุษย์เราลืมนึกถึงความสำคัญของธรรมชาติเหล่านี้
หินเป็นตัวแทนของธรรมชาติอย่างแรกที่เป็นตัวแปรของชีวิตและความงาม
ก้อนหินแต่ละก้อนเป็นเสมือนประติมากรรมที่ถูกสร้างสรรค์โดยธรรมชาติ
Isamu Noguchi
ประติมากรผู้มีชื่อเสียงชาวญี่ปุ่นเชื้อสายอเมริกัน ได้กล่าวว่า
หินแต่ละก้อนนั้นมีความงดงามสมบูรณ์แบบในตัวเอง
และเป็นประติมากรรมที่ถูกสร้างสรรค์โดยกาลเวลาและธรรมชาติที่มีลักษณะเฉพาะตัว
เป็นความงามทางทัศนธาตุ (Visual Element)
ซึ่งมนุษย์เราสามารถรับรู้ถึงความงามนั้นได้โดยอาศัยการสังเกตที่ละเอียดอ่อนและการจัดแสดงที่แฝงไว้ด้วยความคิดทางปรัชญา
เช่น การจัดสวนหินของชาวญี่ปุ่น เป็นต้น
นอกจากความงามของหินและแร่ธาตุต่างๆ ที่ผสมปนเปอยู่ในหินแต่ละก้อนแล้ว
ก้อนหินยังเป็นแหล่งกำเนิดของชีวิตในธรรมชาติที่น่าทึ่งอย่างคาดไม่ถึงอีกด้วย
โดยการจัดการของเวลา
หินแต่ละก้อนผ่านประวัติศาสตร์ที่ยาวนานด้วยการกัดกร่อนของกาลเวลา น้ำ
อากาศ และมวลชีวิต รวมทั้งการไชชอนของรากต้นไม้
ได้แปรสภาพให้หินกลายเป็นดินและแร่ธาตุต่างๆ ในดิน
อันเป็นแหล่งอาหารที่สำคัญของพืชไปจนถึงสรรพสัตว์ทั้งหลาย
อาจกล่าวได้ว่าสรรพชีวิตในโลกนี้มีส่วนเกี่ยวพันกับหิน
และดินมาตั้งโลกอดีตจนถึงปัจจุบัน และคงเข้าสู่โลกอนาคตด้วย
กิตติกรรมประกาศ
|
|