ชื่อวิทยาศาสตร์ : Corypha
Umbraculifera
L.
วงศ์ :
Arecaceae (Palmae)
ชื่อสามัญ : Fan Palm , Talipot Palm
ชื่ออื่น :
ลานใหญ่
ลักษณะทั่วไป :
เป็นไม้ยืนต้นขนาดกลาง
60-90 เซนติเมตร ลานเป็นพืชที่มีช่อดอกที่ใหญ่ที่สุดในโลก
มีจำนวนดอกถึง 15 ล้านดอก แต่ละต้นจะออกดอกเพียงครั้งเดียว เมื่ออายุ 20-30 ปี
ลำต้นเดี่ยวสูงถึง 25 เมตร เป็นไม้ต้นเดี่ยวไม่แตกหน่อหรือกอ
คล้ายตาลแต่ลำต้นสั้น ไม่สูงชะลูดเหมือนตาล ใบรูปพัด แกนโค้ง
แผ่กว้าง 2 เมตร มีร่องและแยกลึกเป็นแฉกถึง 110 แฉก ใบสีเขียวอมเทา
ก้านใบสีออกเขียว อ้วนสั้น มีหนามแน่นสีดำ ยาวถึง 1 ซม. ดอกสีขาวครีมเป็นช่อตั้งใหญ่สูง
6 เมตร ดอกดกออกที่ยอด ผลกลมสีเขียวมะกอกอมเทา ระยะออกดอกจนผลสุกใช้เวลา
1 ปี หลังจากนั้นต้นจะตาย ขึ้นตามที่ราบในหุบเขา
ประโยชน์
:
สมัยโบราณใช้ในการบันทึกข้อมูลและเรื่องราวต่างๆ นำมาใช้มุงหลังคา
นำมาจักสานเป็นเครื่องใช้ต่างๆ อีกทั้งใบลานนำมาเผาไฟใช้ปรุงยาดับพิษต่าง
ๆ แก้อักเสบ ฟกบวม ต้น แก้พิษต่าง ๆ รากฝนน้ำดื่มแก้ร้อนใน ขับเหงื่อ
แก้ไข้หวัด
ในประเทศไทยยังมีต้นลานชนิดอื่นๆ อีก อาทิ เช่น
Corypha
Lecomtei มีถิ่นกำเนิดในประเทศไทย เวียตนาม
มีผู้นำมาตกแต่งเป็นไม้ประดับ และที่พบอีกชนิดหนึ่งคือ ลานอินเดีย (
Corypha taliera )
มีถิ่นกำเนิดในอินเดีย เป็นลานที่มีรูปร่างคล้ายคลึงกับลานวัด
แต่โคนกาบใบเด่นชัดกว่า มีแผ่นใบใหญ่กว่า คือ ใหญ่ถึง 3.5 เมตร
และมีสีเขียวอมเทา เป็นชนิดที่หายากมากและสูญพันธุ์ในสภาพธรรมชาติแล้ว
แต่ยังมีเหลืออยู่เฉพาะต้นที่ปลูกไว้ในสวนพฤกษศาสตร์เพียงไม่กี่ต้น มีผลขนาด 3
เซนติเมตร
ต้นลานกำลังออกดอก |