กุหลาบ
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Rosa
spp.
วงศ์ : Rosaceae
ชื่อสามัญ : Rose
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ :
กุหลาบอยู่ในสกุล Rosa
มีอยู่ประมาณ 125 ชนิด มีถิ่นกำเนิดในเอเซียประมาณ
95 ชนิด ในอเมริกา 18 ชนิด
ส่วนที่เหลือมีถิ่นกำเนิดในยุโรปหรือตะวันตกเฉียงเหนือของแอฟริกา
ส่วนใหญ่ มีกระจายพันธุ์อยู่มากทางซีกโลกเหนือ ตั้งอลาสก้า
ไซบีเรีย เม็กซิโก อินเดียตอนใต้ และเอธิโอเปีย
กุหลาบเป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก
แต่บางชนิดมีขนาดใหญ่หรือเป็นไม้เลื้อย เป็นไม้ผลัดใบ ใบ
เป็นใบประกอบแบบขนนก มีใบย่อย 5-9 ใบ ออกลับกัน ดอก
เป็นดอกเดี่ยว หรือดอกช่อ กลีบดอกแบ่งเป็น 3 ชนิด คือ
กลีบดอกชั้นเดียว จะมี 5 กลีบ ยกเว้นบางชนิดที่มีเพียง 4
กลีบ คือ Rosa sericea และ
Rosa omeiensis
ส่วนกลีบดอกกึ่งซ้อนมี 6-20 กลีบ กลีบดอกซ้อนมีตั้งแต่ 20
กลีบไปจนถึง 50-60 กลีบ กลีบเลี้ยงมี 5 กลีบ
สีเขียวหรือสีเขียวอมแดงเรื่อ เกสรเพศผู้มีจำนวนมาก
อับเรณูสีเหลืองล้อมรอบเกสรเพศเมียซึ่งรวมเป็นกระจุกอยู่กลางดอก
และจะอยู่ในระดับต่ำกว่าเกสรเพศผู้ ผลกุหลาบ (hip)
เป็นผลกลุ่ม ผลแก่แห้ง เมล็ดล่อน (achene)
เมื่อเริ่มติดผลส่วนที่เป็นรังไข่จะขยายพองโตขึ้นโดยมีฐานรองดอกหุ้มไว้
ภายในประกอบด้วยผลย่อยจำนวนสองถึงหลายสิบผล
ผลมีรูปร่างต่างๆ กัน ตามชนิด เช่น กลม กลมแป้น ยาวรี
มีเนื้อนุ่ม และมีหลายสี เช่น สีส้ม สีแดง สีเหลือง
หรือสีน้ำตาล เมล็ด ค่อนข้างกลม
รูปไข่ เส้นผ่าศูนย์กลาง 2-4 มิลลิเมตร
เมล็ดอ่อนสีขาวอมเขียว ที่ปลายมีสีแดง เมล็ดแก่สีน้ำตาล
จำนวน 2-18 เมล็ด
ประเภทของกุหลาบ
การแบ่งกลุ่มกุหลาบสามารถแบ่งได้เป็น 2
กลุ่มใหญ่คือ กุหลาบยุคเก่า (Old Rose)
และ กุหลาบยุคใหม่ (Modern Rose)
นอกจากนั้นยังแบ่งเป็นประเภทย่อยๆ
อีกหลายลักษณะ สำหรับประเภทที่พบปลูกในประเทศไทยได้แก่
-
Hybrid Tea
ทรงต้นมีขนาดใหญ่
ดอกเป็นดอกเดี่ยวขนาดใหญ่ รูปทรงสวยงาม กลีบดอกซ้อน
ก้านดอกใหญ่และแข็งแรง มีหลายพันธุ์
นิยมปลูกเป็นไม้ตัดดอก
-
Floribunda เป็นลูกผสมระหว่าง
Hybrid Tea กับกุหลาบประเภท
Polyantha
ซึ่งมีดอกขนาดเล็กและต้นเตี้ย
จึงมีทรงต้นและขนาดดอกเล็กกว่า Hybrid Tea
และมีไม่มากพันธุ์นัก
-
Grandiflora
พัฒนามากจาก Floribunda
แต่มีช่อดอกใหญ่กว่า
ก้านช่อดอกยาวปานกลาง ส่วนรูปทรงดอกคล้าย
Hybrid Tea
-
Miniature
เป็นลูกผสมระหว่าง
Floribunda กับ กุหลาบประเภท
Polyantha และกุหลาบป่าบางชนิด
ทรงพุ่มและดอกมีขนาดเล็ก ดอกดก
-
Climber
มีลำต้นเลื้อย
บางพันธุ์เกิดจากการกลายพันธุ์ของทั้งสี่ประเภทข้างต้น
-
Hybrid Musk
หรือลูกผสมมัสค์ เป็นกุหลาบยุคเก่า
ต้นเป็นทรงพุ่ม ออกดอกเป็นช่อใหญ่ ดอกซ้อนขนาดเล็ก
-
Polyantha
เป็นลูกผสมระหว่างกุหลาบชนิดดอกช่อและต้นเตี้ย
แข็งแรง มีดอกตลอดปี ออกดอกเป็นช่อ ดอกซ้อนขนาดเล็ก
|