กำลังควายถึก
ชื่อพื้นเมือง :
ก้ามกุ้ง (อุตรดิตถ์),
กำลังควายถึก (นครศรีธรรมราช),
เขืองปล้องสั้น (นครราชสีมา),
เครือเดา เดาน้ำ สะเดา (เชียงใหม่)
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Smilax
perfoliata Lour.
ชื่อวงศ์ : SMILACACEAE
ชื่อสามัญ : -
ลักษณะ : ไม้เถา
เถากลม
หรือเป็นเหลี่ยมมนเกลี้ยง
หรือมีหนามโค้งประปราย ใบเดี่ยว
เรียงสลับ รูปไข่ รูปรี
หรือรูปไข่แกมรี
ปลายแหลม
โคนมนหรือค่อนข้างแหลม
มีบ้างที่โคนใบเว้าตื้นๆ
แผ่นใบหนา
ก้านใบตอนโคนแผ่ออกเป็นกาบ
โคนกาบรูปหัวใจเว้าลึกโอบรอบลำต้น
ปลายแหลม มีมือพัน ดอกแยกเพศ
อยู่ต่างต้น
ออกตามโคนหรือตอนกลางกิ่ง
เป็นช่อกระจะรวมที่มีช่อย่อยๆ
แบบช่อซี่ร่ม
ส่วนมากมีช่อซี่ร่ม 1-3
ช่อ ในช่อดอกเพศผู้
ที่โคนของแกนช่อดอกมีใบประดับย่อย
รูปไข่ปลายแหลม
ก้านช่อดอกแข็ง
ช่อซี่ร่ม มีดอกย่อย 20-70
ดอก วงกลีบรวม 6 กลีบ
แยกจากกัน เรียงเป็น 2 วง
ดอกเพศผู้เมื่อดอกบานกลีบโค้งลง
กลีบรวมวงนอกรูปขอบขนาน
ปลายมน
กลีบรวมวงในแคบกว่าเกสรเพศผู้
6 อัน
ดอกเพศเมียกลีบรวมรูปไข่แกมรูปใบหอก
เมื่อดอกบานกลีบกางตรง
กลีบรวมวงในแคบกว่า
รังไข่รูปรี
อยู่เหนือวงกลีบ
ก้านเกสรเพศเมียสั้น
ยอดเกสรเพศเมียมี 3 แฉก
มีเกสรเพศผู้ไม่สมบูรณ์รูปคล้ายเข็ม
3 อัน ผลเนื้อนุ่ม
รูปกลม เมล็ดสีแดงเข้ม
รูปไข่กลับเกือบกลม
ประโยชน์ : -
โทษ : -