ดอกสามสี
Rhododendron lyi Levl., ERICACEAE

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่ม สูง 2-5 ม. แตกกิ่งระเกะระกะเป็นพุ่มใหญ่ กิ่งอ่อนมีเกล็ดสีน้ำตาลแดง และมีขนยาวสีน้ำตาล แต่ต่อมาขนจะร่วงไปเกือบหมด ใบเดี่ยว เรียงเวียนสลับใกล้ๆ กันเป็นกลุ่มที่ปลายกิ่ง รูปขอบขนาน รูปขอบขนานแกมรี หรือรูปขอบขนานแกมรูปไข่กลับ กว้าง 1.5-3 ซม. ยาว 4-7 ซม. ปลายแหลมเป็นติ่งสั้น โคนแหลม ขอบเรียบ มีขนยาวสีน้ำตาลหนาแน่น เส้นแขนงใบข้างละ 6-8 เส้น ปลายเส้นโค้งจรดกับเส้นถัดไปก่อนถึงขอบใบ ก้านใบยาว 5-7 มม. ช่อดอกสั้น ออกเป็นกลุ่มตามปลายกิ่งช่อละ 3-5 ดอก ใบประดับเรียว ยาว 3-3.5 ซม. มีขนสีขาวเป็นมัน ตาดอกคล้ายพุ่มเจดีย์ ยาว 3-4 ซม. ประกอบด้วยกาบรูปสามเหลี่ยม เรียงเวียนสลับซ้อนกันเป็นชั้นๆ ขอบกาบมีขนสั้นสีขาว ตรงกลางกาบด้านนอกมีเกล็ดสีน้ำตาลอมเหลือง ดอกตูมสีขาวอมชมพู กลีบเลี้ยงยาว 2-3 มม. โคนกลีบติดกัน ปลายแยกเป็น 5 แฉก ขนาดไม่เท่ากัน มีเกล็ด กลีบดอกติดกันคล้ายรูปกรวยแกมรูประฆัง สีขาวหรือขาวอมชมพู ยาว 3-5 ซม. ปลายแยกเป็น 5 กลีบ แต่ละกลีบค่อนข้างกลม กว้าง 2.8-3.2 ซม. ยาว 3-4 ซม. ขอบกลีบย่นเป็นคลื่น สีชมพูเรื่อๆ ภายในหลอดกลีบดอกมีประสีเหลืองแต้มเป็นทางลงไปถึงโคนกลีบดอก บริเวณโคนกลีบดอกมีขนสั้นสีขาวทั้งด้านนอกและด้านใน บริเวณกลีบดอกด้านนอกมีเกล็ดประปราย เกสรเพศผู้ 10 อัน ยาวไล่เลี่ยกันประมาณ 5 ซม. โคนก้านชูอับเรณูมีขนสีขาว รังไข่ยาวประมาณ 5 มม. มีเกล็ดหนาแน่น ผลคล้ายผลสมอ ผิวแห้ง แข็ง ขรุขระ กว้าง 0.8-1.2 ซม. ยาว 1.7-2.6 ซม. ผลแก่แตกเป็น 5 เสี่ยง มีเมล็ดจำนวนมาก เมล็ดแบน เล็กมาก มีปีกบางใสล้อมรอบ

ถิ่นกำเนิด : -

การกระจายพันธุ์ : จีนตอนใต้ ลาว และเวียดนามตอนเหนือ

การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย : ภาคเหนือ และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

สภาพนิเวศน์ : ขึ้นเป็นกลุ่มบนที่โล่งแจ้งตามโขดหินทราย บนภูเขาหินทรายที่สูงจากระดับน้ำทะเล 1,000-1,600 ม.

เวลาออกดอก : ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ถึงพฤษภาคม

เวลาออกผล : -

การขยายพันธุ์ : -

ความเกี่ยวข้องกับประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ : -

อ้างอิง : 1) ราชบัณฑิตยสถาน. 2538. อนุกรมวิธานพืช อักษร ก. กรุงเทพมหานคร: เพื่อนพิมพ์.