กิ่งขึ้น
Mitrephora collinsae Craib, ANNONACEAE



ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้ต้นขนาดเล็กถึงขนาดกลาง สูง 10-15 ม. ลำต้นเปลา เรือนยอดรูปกรวยคว่ำ ค่อนข้างทึบ กิ่งอ่อนและยอดอ่อนมีขนนุ่มหนาแน่น แต่จะร่วงไปเมื่อกิ่งแก่ เปลือกสีดำ ค่อนข้างเรียบ มีช่องอากาศสีน้ำตาลอ่อนประปราย ใบเดี่ยว เรียงสลับ รูปขอบขนานแกมรูปใบหอกหรือรูปรีแกมรูปใบหอก กว้าง 3-6 ซม. ยาว 7-16 ซม. ปลายเรียวแหลม โคนมนหรือหยักเว้าเล็กน้อย ขอบเรียบหรือมีขนสั้นๆ แผ่นใบค่อนข้างหนา ด้านล่างมีขนนุ่ม ด้านบนมีขนตามแนวเส้นกลางใบ เส้นกลางใบเห็นเด่นชัดทางด้านล่าง เส้นแขนงใบถี่ มีข้างละ 10-14 เส้น ปลายเส้นโค้งจรดกับเส้นถัดไปก่อนถึงขอบใบ ก้านใบยาวประมาณ 4 มม. และมีขนสั้นๆ หนาแน่น ช่อดอกเป็นช่อกระจุก 2-3 ดอก ออกตรงข้ามกับใบค่อนไปทางปลายกิ่ง แต่ละช่อยาวประมาณ 1 ซม. บานทีละดอก ก้านดอกเรียว ยาว 1.5-2.5 ซม. โคนก้านเล็กกว่าปลายก้านเล็กน้อย ปลายก้านมีกาบที่มีขนหนาแน่นหุ้มโคนดอกอีกชั้นหนึ่ง โคนก้านดอกมีกาบหนาๆ ที่มีขนนุ่มประกบอยู่ กาบร่วงง่าย กลีบเลี้ยง 3 กลีบ รูปสามเหลี่ยม กว้างยาวประมาณ 5 มม. ด้านนอกมีขนนุ่มสีน้ำตาลแดงหนาแน่น ด้านในเกลี้ยง กลีบดอกเรียงสลับกัน 2 ชั้น ชั้นละ 3 กลีบ กลีบชั้นนอกใหญ่และยาวกว่ากลีบชั้นใน สีเหลืองอ่อน รูปไข่กลับแกมรูปขอบขนาน กว้าง 0.5-1 ซม. ยาวประมาณ 1.5 ซม. กลีบด้านนอกมีขนประปราย กลีบชั้นในคล้ายรูปช้อน โค้งเป็นกระพุ้งคลุมเกสรและประสานกันตามแนวขอบ เกสรเพศผู้และเกสรเพศเมียเล็กมาก อยู่ชิดกันแน่นเป็นพุ่มกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 5 มม. ผลเป็นผลกลุ่ม อยู่บนแกนตุ้มกลม แต่ละผลรูปไข่กลับ มีขนสั้นๆ สีน้ำตาลแดง เมื่อแก่จัดผลจะกลมหรือเกือบกลม เส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1.5 ซม. ผิวเกลี้ยง


ถิ่นกำเนิด : -


การกระจายพันธุ์ : พรรณไม้ถิ่นเดียวของไทย


การกระจายพันธุ์ในประเทศไทย : นครราชสีมา, ชลบุรี


สภาพนิเวศน์ : -


เวลาออกดอก : เดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน


เวลาออกผล : ผลแก่ประมาณเดือนพฤษภาคมถึงมิถุนายน


การขยายพันธุ์ : -


ความเกี่ยวข้องกับประเพณี วัฒนธรรม ความเชื่อ ฯลฯ : -


อ้างอิง : 1) ราชบัณฑิตยสถาน. 2538. อนุกรมวิธานพืช อักษร ก. กรุงเทพมหานคร: เพื่อนพิมพ์.