สวนพฤกษศาสตร์คลองไผ่
             Klong Phai Botanical Garden   
 

Labiatae







คนทีเขมา

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Vitex negundo L.
วงศ์ :  Labiatae
ชื่อสามัญ :  Indian privet

ชื่ออื่น :  คนทีเขมา (ภาคกลาง); กุโนกามอ (มลายู-ปัตตานี); กูนิง (มลายู-นราธิวาส)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่ม สูง 2-5 เมตร แตกกิ่งก้านสีเทา แน่น ตามกิ่งก้านมีขนสีขาวสั้นๆ ปกคลุม กิ่งก้านเป็นรูปสี่เหลี่ยม ใบ ประกอบรูปนิ้วมือ เรียงตรงข้าม แต่ละคู่ตั้งฉากกัน ใบย่อย 5 ใบ ใบย่อยขนาดกลางมีขนาดใหญ่ที่สุด รูปใบหอกแคบยาว ปลายใบเรียวแหลม โคนใบรูปลิ่ม ขอบใบเรียบ ทุกส่วนของใบมีขนละเอียดสั้นๆ ปกคลุม ดอกสีฟ้า ออกเป็นช่อกระจุกแยกแขนงที่ปลายกิ่งและซอกใบใกล้ปลายกิ่ง โคนกลีบเลี้ยงเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวยแคบ ปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปสามเหลี่ยม มีขนนิ่มสั้นสีขาวปกคลุมด้านนอก ด้านในเกลี้ยง กลีบดอกเชื่อมติดกันเป็นรูปกรวย โคนแคบสีเหลือง ช่วงบนสีฟ้าปลายแยกเป็น 5 แฉก รูปสามเหลี่ยมปลายมน มีกลิ่นหอมชื่นใจ อับเรณูสีน้ำเงิน ผลแห้งไม่แตก รูปไข่กลับ สีน้ำตาล
ประโยชน์ :  ปลูกเป็นไม้ประดับกลางแจ้ง ดอกมีกลิ่นหอม สรรพคุณทางสมุนไพร ใบแก้ไข้หวัด เจ็บคอ ปวดตามข้อ-กล้ามเนื้อ แก้เยื่อจมูกอักเสบ ดอกแก้ท้องเสีย ลูกขับเสมหะ รักษาแผลในกระเพาะอาหาร เปลือกต้นแก้ริดสีดวง ยางฆ่าพยาธิผิวหนัง