สวนพฤกษศาสตร์คลองไผ่
             Klong Phai Botanical Garden   
 

Apocynaceae






ตีนเป็ดทราย

ชื่อวิทยาศาสตร์ :  Cerbera manghas L.
วงศ์ : Apocynaceae

ชื่อสามัญ -
ชื่ออื่น :  ตีนเป็ดทราย (ปัตตานี); ตีนเป็ดเล็ก (ภาคกลาง); เทียนหนู, เนียนหนู (สตูล); ปงปง (พังงา); ปากเป็ด (ตราด); มะตากอ (มลายู-นราธิวาส); รักขาว (จันทบุรี)

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ : ไม้พุ่ม สูง 5 - 10 เมตร เปลือกเรียบสีเทา มียางสีขาว ใบ เป็นใบเดี่ยว เรียงเวียนรอบกิ่ง อยู่เป็นกลุ่มที่ปลายกิ่ง แผ่นใบรูปขอบขนาน แกมรูปไข่ ถึงรูปไข่กลับยืดตัว ขนาด 4-7 x 14-25 ซม. ปลายใบป้าน ฐานใบแคบ ขอบใบเรียบ เส้นแขนงงใบโค้ง เหมือนคันศร ก้านใบ ยาว 1-2 เมตร ดอก ออกดอกที่ปลายกิ่ง เป็นแบบช่อกระจุกแน่น มีกลีบเลี้ยง 5 กลีบ ติดทนสีขาวแกมเขียวอ่อน แต่ละแฉกมีขนาด 0.5-0.6 x 0.5-2 ซม. วงกลีบดอกสีขาว ตรงกลางดอกสีแดง โคนกลีบดอกเชื่อมติดกัน เป็นหลอดปากแตร ยาว 2.5-4 ซม.ปลายหลอดแยกออกเป็น 5 กลีบ แต่ละกลีบยาว 2-2.5 ซม. กลีบดอกสั้นกว่าหลอด
ผล รูปไข่หรือรูปรี ขนาด 4-6 x 5-98 ซม. มักอยู่เป็นคู่ ผิวสีเขียวเป็นมัน เมื่อสุกเป็นสีม่วง แต่ละผลมี 1- 2 เมล็ด ออกดอกผล ตลอดทั้ง ปี
ประโยชน์ : ปลูกเป็นไม้ประดับเนื่องจากดอกและผลสวยงามแต่ผลมี cardiac glycoside มีความเป็นพิษสูงและก่อให้เกิดอาการระคายเคือง