-5-

 

 
     
 

Polypodiaceae วงศ์กระแตต่ายไม้ เป็นพืช อิงอาศัย เกาะต้นไม้หรือหิน พบทั่วไปทุกชนิดป่า ลำต้นมีทั้งเหง้าอวบสั้น หรือเป็นทอดยาวหรือเป็นเถา มีขนคลุม ใบมีทั้งใบเดี่ยว ใบเป็นช่อแบบขนนก ส่วนมาก ค่อนข้างหนาและแข็ง สปอร์เดี่ยวมีทั้งรูปกลม รูปรี เรียงตัวในหลายรูปแบบ ทั้งเป็นแถวในแนวขวาง ในแนวนอน ตามยาวของใบหรือกระจายไม่เป็นระเบียบ อาจแยกหรือติดกัน มี :- Drynaria bonii Christ. กระแตไต่หิน, D. quercifolia (L.) Sm. กระแตไต่ไม้, D. sparsisora (Desv.) S. Moore กูดฮอก; Microsorum nigrescens (Blume) Copel. กาโลระอา, M. punctatum (L.) Copel. กะปรอกหางสิงห์; Myrmecophila sinuosa (Wall. ex Hook.) Nakai ex H. Ito ตาลมังกร; Platycerium coronarium (D. Koenig ex O.F. Mll.) Desv. ห่อข้าวสีดา; Pyrrosia adnascens (G. Frost.) Ching ผักปีกไก่, P. floccigera (Blume) Ching กูดหิน, P. lanceolata (L.) Farw. สะโมงก้านสั้น, P. longifolia (Burm.f.) Mort. สะโมง, P. piloselloides (L.) M.G. Price เกล็ดนาคราช; Selliquea heterocarpa Blume กูดจุฑามาศ
 



Drynaria sparsisora Microsorium punctatum Platycerium coronarium
     
Pyrrosia adnascens Pyrrosia adnascens Pyrrosia longifolia
 
 
     

Pteridaceae วงศ์ปรงทะเล เป็นพืชมีเหง้าสั้น หรือยาว ลำต้นสั้นเป็นกอหรือเป็นเถาแข็ง พบตามป่า ชายเลน ป่าพรุ ป่าดิบชื้น เป็นส่วนใหญ่ ใบเป็นช่อแบบ ขนนก 1-3 ชั้น สปอร์เรียงชิดเป็นเส้นตามขอบใบย่อย หรือกระจายหนาแน่นตามผิวใบด้านล่าง มี :- Acrostichum aureum L. ปรงทะเล, A. speciosum Willd. ปรงหนู; Pteris asperula J. Sm., P. biaurita L. กูดหางค่าง, P. blumeana J. Agrdh, P. grevilleana Wall. ex J. Agrdh หญ้ารังไก่, P. plumbea Christ. เฟินก้างปลา, P. tripartita Sw. เฟินร่ม, P. venusta Kze. เฟินเทพี, P. vittata L. กูดหมากStenochlaena pulustris (Burm. f.) Bedd. ลำเท็ง, ลำเพ็ง





Pteris biaurita

Pteris vittata

Stenochlaena pulustris

 

Schizaeaceae วงศ์ย่านลิเภา เป็นไม้เถา ขนาดเล็กเป็นส่วนใหญ่ที่มีเหง้าใต้ดิน ที่เป็นพืชล้มลุก มีบ้างแต่น้อยมาก พบขึ้นทุกสภาพป่าทั่วไปที่เป็นไม้เถา สปอร์ออกเป็นกระจุกเล็ก ๆ ตามพูบริเวณขอบใบ หากเป็นพืชล้มลุกสปอร์รูปทรงพิรามิด รวมเป็น กลุ่มที่ปลายแขนงของต้น มี :- Lygodium circinatum(Burm. f.) Sw. ลิเภาหางไก่, L. flexuosum (L.) Sw. หญ้ายายเภา, L. japonicum (Thunb.) Sw. กูดงอแง, L. salicifolium C. Presl. ย่านยายเภาหรือลิเภาใหญ่; Schizaea dichotoma (L.) Sm. ตานซ่าน, S. digitata (L.) Sw. ตานทราย

     
Lygodium salicifolium Schizaea dichotoma Schizaea digitata
 
Selaginellaceae วงศ์เฟินแผง ส่วนมากเป็น พืชฤดูเดียวพบขึ้นทั่วไปในที่ที่ค่อนข้างชุ่มชื้น ตามที่โล่งหรือใต้ร่มเงาไม้ใหญ่ ใบเป็นเกล็ด เรียงซ้อน ในแนวระนาบ สปอร์เดี่ยว ออกตามปลายยอด และมีกาบหรือ เกล็ดรองรับ มี :- Selaginella amblyphylla Alston เฟินแผง, S. argentea (Wall. ex Hook. et Grev.) Spring กับแก้, พ่อค้าตีเมีย, S. caulescens, S. involuta Spring. เฟินแผง, S. intermedia (Blume) Spring หมอยสาวแก่, S. ornata (Hook. et Grev.) Spring. เฟินแผง, S. roxburghii (Hook. et Grev.) Spring. เฟินแผง, *S. siamensis Heiron. ผักนกยูง
   

Thelypteridaceae วงศ์กูดฟันเลื่อย เป็นพืช มีเหง้าหรือไหลสั้นๆ ขึ้นตามพื้นดิน ทุกสภาพป่ายกเว้น ป่าชายเลน มักขึ้นรวมเป็นกอหรือกลุ่มโตๆ ช่อใบแบบ ขนนกสองชั้นหายากที่เป็นชั้นเดียว มีขนนุ่ม สปอร์เดี่ยว เรียงเป็นแถวสองข้างของเส้นใบย่อย หรือตามขอบพู ใบย่อย มี :- Thelypteris dentata (Forssk.) St. John. กูดขนนุ่ม, T. latipinna (Hook.) K. Iwats., T. nudata(Roxb.) Morton กูดแดง, T. opulenta (Kaulf.) Fosberg กูดต้นตั้ง, T. parasitica (L.) Fosberg กูดกาฝาก, T. polycarpa (Blume) K. Iwats., T. terminans (J. Sm. ex Hook.) Panigr. กูดกล่อมอินทร์, T. torresiana  (Gaud.) Alston กูดช่อฉัตร, T. triphylla (Sw.) K. Iwats. var. parishii K. Iwats. กูดเกินสาม

     
Thelypteris parasitica Thelypteris parasitica Thelypteris parasitica
     

Vittariaceae วงศ์กูดปีกไก่ เป็นพืชอิงอาศัย เกาะตามต้นไม้และหินตามที่ชุ่มชื้นในป่าดิบชื้น มีเหง้าเป็นกระจุกเล็กหรือเป็นไหลสั้นๆ ใบเดี่ยว กว้างตั้งแต่ 1 มม. ถึง 3 ซม. สปอร์เรียงต่อกัน เป็นเส้นตาม ขอบใบ หรือตามเส้นใบ มี :- Antrophyum callifolium Blume ว่านหางนกยูง, A. parvulum Blume กูดวาชะตา; Vittaria elongata Sw. ว่านหัวละมาน, V. flexuosa Fe เฟินใบข้าว, V. sikkimensis Kuhn เคราฤษี